Πολλά παιχνίδια ή πολύ παιχνίδι;

“Τα περισσότερα παιδιά χρειάζονται ΕΝΑ μεταβατικό αντικείμενο. Αυτό… το πρώτο τους αρκουδάκι που παίρνουν μαζί παντού. Όλα τα άλλα είναι μια ανάγκη που δημιουργεί η κοινωνία.” – Oliver James

Τα παιδιά βρίσκουν πολύ διασκεδαστικό να υπάρχουν άπειρα παιχνίδια τριγύρω τους και να μην ξέρουν ποιο να πρωτοδιαλέξουν. Ακόμη, ίσως απολαμβάνουν να πηγαίνουν στα καταστήματα παιχνιδιών και να μην ξέρουν τι να πάρουν επειδή… τα έχουν όλα!! Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει ότι η μεγάλη ποσότητα μειώνει την ποιότητα του παιχνιδιού…

Συγκεκριμένα, έρευνα που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο του Τολέδο στις Η.Π.Α, μελέτησε 36 παιδιά για μισή ώρα, κατά τη διάρκεια που έπαιζαν σε δωμάτιο σε δύο διαφορετικές συνθήκες: α) έχοντας 4 παιχνίδια στη διάθεσή τους και β) έχοντας 16 παιχνίδια στη διάθεσή τους. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι η μεγάλη ποσότητα παιχνιδιών παρεμβαίνει αρνητικά στη διάρκεια ενασχόλησης του παιδιού με το κάθε παιχνίδι και κατά συνέπεια στο βάθος και στην ποιότητα του παιχνιδιού. Όταν τα παιδιά είχαν 4 μόνο παιχνίδια στη διάθεσή τους έδειξαν να είναι πιο δημιουργικά, να εστιάζουν και να εξερευνούν με προσοχή κάθε παιχνίδι βρίσκοντας παραπάνω από μία χρήσεις του και να αφιερώνουν περισσότερη ώρα σε κάθε παιχνίδι.

Σε άλλη έρευνα, που πραγματοποιήθηκε στο Μόναχο το 1990 με όνομα Toy Free Nursery, οι ερευνητές αφαίρεσαν όλα τα παιχνίδια από ορισμένους παιδικούς σταθμούς για 3 μήνες. Τα μόνα αντικείμενα που άφησαν στους σταθμούς ήταν τα τραπεζάκια, οι καρέκλες και κάποιες κουβέρτες. Αυτό που παρατήρησαν είναι ότι ενώ αρχικά υπήρξε αναστάτωση και σύγχυση για το πώς θα απασχοληθούν και πώς θα διαχειριστούν αυτή την αλλαγή στη δομή της ημέρας τους, μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες τα παιδιά προσαρμόστηκαν στη νέα αυτή συνθήκη βρίσκοντας νέους τρόπους παιχνιδιού και μάλιστα με περισσότερη δημιουργικότητα και έμφαση στις διαπροσωπικές σχέσεις. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας έδειξαν ότι σε αυτούς τους μήνες δόθηκε στα παιδιά ο χρόνος αλλά κυρίως ο χώρος να γνωρίσουν τον εαυτό τους και τους άλλους και να οργανώσουν την ημέρα τους μόνα, με έναν άλλο τρόπο (μια νέα δομή). Αυτή η εμπειρία αποτέλεσε ένα πολύτιμο εφόδιο για την ανάπτυξη θάρρους, φαντασίας, αυτοπεποίθησης και κυρίως επινοητικότητας. Η ικανότητα να λύνεις προβλήματα με τις επιλογές που έχεις κάθε φορά στη διάθεσή σου, η επινοητικότητα δηλαδή, είναι αυτή που σου προσφέρει απεριόριστες δυνατότητες.

Άλλες έρευνες μας δίνουν εντυπωσιακά στοιχεία σχετικά με την ποσότητα παιχνιδιών που έχεις στην κατοχή του ένα μικρό παιδί αλλά και για τα χρήματα που ξοδεύονται κάθε χρόνο σε παιχνιδία. Συγκεκριμένα δείχνουν ότι ένα παιδί μέσης οικογένειας έχει 238 παιχνίδια και καθημερινά παίζει με συγκεκριμένα 12 από αυτά (δηλαδή μόλις με το 5%). Ακόμη, έχει υπολογιστεί ότι οι Βρετανοί ξοδεύουν 3 δισεκατομμύρια λίρες σε παιχνίδια κάθε χρόνο!

Τα λιγότερα παιχνίδια λοιπόν, βοηθούν τα παιδιά να:

  1. Λειτουργούν πιο δημιουργικά, επινοητικά και με φαντασία. Τα παιδιά που έχουν τριγύρω τους λιγότερα παιχνίδια χρησιμοποιούν τη φαντασία τους για να βρουν παραπάνω από μία χρήσεις του ίδιου παιχνιδιού!
  2. Εστιάζουν την προσοχή τους σε κάτι χωρίς να διασπάται με το παραμικρό (ιδιαίτερα στις μικρές ηλικίες). Όταν ένα παιδί είναι πλημμυρισμένο από παιχνίδια είναι επόμενο να μη μπορεί να εστιάσει την προσοχή του σε ένα από αυτά και να ασχοληθεί με αυτό για ώρα. Αυτή η συνεχής εισρροή πληροφοριών και ερεθισμάτων μπορεί να προκαλέσει σύγχυση και διάσπαση της προσοχής σε μικρές ηλικίες.
  3. Αναπτύσσουν τις κοινωνικές τους δεξιότητες και δημιουργούν διαπροσωπικές σχέσεις και φιλίες.
    προσέχουν και εκτιμούν τα πράγματά τους. Ένα παιδί που δεν έχει άπειρα παιχνίδια δύσκολα θα καταστρέψει κάποιο από αυτά που έχει ή θα δυσανασχετίσει διότι γνωρίζει ότι δε θα αντικατασταθεί αμέσως. Όπως έχει πει ο Joshua Becker, “Ένα παιδί σπάνια εκτιμά πλήρως το παιχνίδι που είναι μπροστά του όταν ξέρει ότι κάπου γύρω του υπάρχουν κι άλλες, άπειρες επιλογές.”
  4. Επιμένουν. Εάν ένα παιδί έχει άπειρες επιλογές τότε μαθαίνει ότι μπορεί πολύ εύκολα να παρατήσει ένα παιχνίδι που το δυσκολεύει ή δεν το κατανοεί και να πάρει ένα άλλο πιο “εύκολο”. Αν δεν έχει άπειρες επιλογές, εκπαιδεύεται να κάνει υπομονή, να επιμένει και να προσπαθεί.
    μην είναι εγωιστές. Ένα παιδί που έχει περισσότερα από όσα χρειάζεται και από όσα έχει ζητήσει, μαθαίνει ότι μπορεί να έχει όλα όσα θέλει κι ακόμα παραπάνω.
  5. Παίρνει χαρά και ικανοποίηση μακριά από το παιχνιδάδικο. Είναι σημαντικό να μη μεταφέρουμε το μήνυμα ότι η χαρά μας μπορεί να αγοραστεί διότι η αληθινή χαρά βρίσκεται στα πιο απλά. Σε μια βόλτα, σε ένα βιβλίο, στην τέχνη, σε μια αγκαλιά. Ας επενδύσουμε λοιπόν σε πράγματα που διαρκούν…

Για να μη γίνει κάποια παρανόηση, δεν προσπαθώ να σας αποτρέψω από το να παίρνετε παιχνίδια στα παιδάκια σας. Άλλωστε τα παιχνίδια είναι ένα πολύτιμο μέσο ανάπτυξης, αυτοέκφρασης, επεξεργασίας συναισθημάτων, θεραπείας και πολλά πολλά ακόμη για ένα παιδί. Ως εκπαιδευόμενη παιγνιοθεραπεύτρια αναγνωρίζω τη σημασία των παιχνιδιών πολύ καλά.

Ένα tip όμως που μπορώ να σας δώσω, προκειμένου το παιδί να έχει όλα τα παραπάνω οφέλη των λίγων παιχνιδιών χωρίς να στερηθεί τα ερεθίσματα που του προσφέρουν τα διαφορετικά παιχνίδια, είναι να κάνετε την εξής συμφωνία μαζί του: Να αποθηκεύσετε τακτικά όλα τα παιχνίδια (ίσως σε μικρούς σάκους) και κάθε μέρα να διαλέγει τον ένα σάκο ή τα 4-5 παιχνίδια με τα οποία θα παίξει / παίξετε σήμερα!!! Απλώς μη του πείτε ότι η ιδέα ήταν δικιά μου! 🙂

Σκεφτείτε το καλά πριν κατακλύσετε τα παιδιά σας με παιχνίδια και φέτος τα Χριστούγεννα

Δήμητρα Καραμαούνα
Σύμβουλος Παιδαγωγικής Ψυχολογίας και Εκπαιδευτικής Πράξης

Πηγές:

www.sputniknews.com
m.tvxs.gr/mo
www.brightsideofmom.gr
www.telegraph.uk.co
www.kontastopaidi.gr