Το ερώτημα εάν είναι σωστό να βλέπουν τα μικρά παιδιά τους γονείς τους γυμνούς είναι φλέγον, απασχολεί πολλούς γονείς και έχει δεχτεί κατά καιρούς πολλές απαντήσεις. Οι απόψεις των ειδικών στο συγκεκριμένο ζήτημα διίστανται.
γράφει η Χριστιάνα Ιορδάνου, M.Sc, MBPsS, ψυχολόγου-δραματοθεραπεύτριας, www.ekseliksis.gr
Από τη μία πλευρά υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η έκθεση του παιδιού στο γυμνό σώμα των γονέων μπορεί να βιωθεί με έναν ιδιαίτερα τραυματικό τρόπο, εφόσον μπορεί να εγείρει συναισθήματα που το αφήνουν να νιώθει αδύναμο, εκτεθειμένο και τρομαγμένο.
H ηλικία παίζει ρόλο
Το αναπτυξιακό στάδιο που βρίσκεται το παιδί διαδραματίζει σημαντικό ρόλο όσον αφορά την αντίδρασή του στο γυμνό σώμα των γονέων. Για παράδειγμα, από την ηλικία των 3 ετών περίπου το παιδί αρχίζει να βιώνει ανταγωνιστικά συναισθήματα προς τους γονείς, οπότε οποιαδήποτε σύγκριση του δικού του σώματος με εκείνο των γονέων το αφήνει να αισθάνεται μειονεκτικά απέναντί τους. Κάποιοι άλλοι θέτουν την ηλικία των 5-7 ετών ως καθοριστική για το πότε το παιδί θα σταματήσει να βλέπει τους γονείς του γυμνούς. Μεταξύ των συγκεκριμένων χρόνων τα παιδιά αρχίζουν να αποκτούν μια αίσθηση αυτονομίας και ιδιωτικότητας και υπάρχει πιθανότητα να μη νιώθουν άνετα να βλέπουν τους γονείς τους γυμνούς. Εάν το παιδί σας δυσανασχετεί, αυτό αποτελεί μια υγιή έκφραση των επιθυμιών και της διαφορετικότητάς του. Είναι σημαντικό να καλωσορίσετε την ανάγκη του για διαφοροποίηση και να τη σεβαστείτε.
Μια υγιής εκπαιδευτική διαδικασία
Από την άλλη πλευρά, υπάρχει εκείνη η ομάδα ειδικών που θεωρεί ότι το να βλέπει το παιδί γυμνούς τους γονείς του μέχρι κάποια ηλικία αποτελεί μια υγιή εκπαιδευτική διαδικασία. Και όταν λέμε να βλέπει το παιδί τους γονείς του γυμνούς, εννοούμε στις περιπτώσεις που ο γονέας ντύνεται ή ξεντύνεται μπροστά στο παιδί, κάνει ή βγαίνει από το μπάνιο. Οι συγκεκριμένοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι αυτό που έχει περισσότερη σημασία είναι ο τρόπος που ο γονέας αντιμετωπίζει το γυμνό σώμα του και όχι το σώμα κάθε αυτό. Εάν ο γονέας αισθάνεται αμηχανία ή αμφιθυμία όσον αφορά το σώμα του ή εάν το παιδί εξαναγκάζεται με κάποιο τρόπο να βλέπει τον γονέα γυμνό, ενώ στην πραγματικότητα δυσανασχετεί, κάτι τέτοιο θα βιωθεί τραυματικά από το παιδί.
Εξαρτάται και από εσάς
Σε γενικές γραμμές, κάθε γονέας και κάθε οικογένεια επιλέγει πώς θα χειριστεί το λεπτό αυτό ζήτημα. Αυτά που είναι σημαντικό να λαμβάνουν υπόψη τους οι γονείς είναι ότι η στάση που έχουν οι ίδιοι για το δικό τους σώμα, τα συναισθήματά τους και οι αντιλήψεις και οι πεποιθήσεις τους γύρω από αυτό επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που το παιδί θα αντιμετωπίσει το σώμα του. Για παράδειγμα, εάν βιώνετε αμηχανία ή ντροπή όταν το τρίχρονο παιδί σας σας βλέπει γυμνούς, του περνάτε το μήνυμα ότι το γυμνό σώμα είναι πηγή ντροπής και αμηχανίας. Σε μια τέτοια περίπτωση είναι προτιμότερο να μην εμφανίζεστε γυμνοί, αλλά πάντα να του εξηγείτε γιατί λειτουργείτε με αυτό τον τρόπο.
Και οι δύσκολες ερωτήσεις
Αντίστοιχα, κατά τις ηλικίες των 2 και 3 που τα παιδιά αρχίζουν να μιλάνε, αρχίζουν να κάνουν ερωτήσεις που αφορούν «το διαφορετικό σώμα της μαμάς και του μπαμπά ή του μπαμπά/της μαμάς από το δικό μου». Εάν τέτοιου είδους ερωτήσεις σας φέρνουν σε αμηχανία και τις αντιμετωπίζετε με θυμό ή ντροπή, πάλι του περνάτε το μήνυμα ότι το σώμα είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρεπόμαστε ή να νιώθουμε άγχος και ενοχή. Ακόμα και όταν κρύβετε το σώμα σας ώστε να αποφύγετε τέτοιου είδους ερωτήσεις, το μικρό παιδί μπορεί να καταλάβει την αμηχανία σας, με αποτέλεσμα να μαθαίνει ότι το σώμα μας είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρεπόμαστε. Επομένως, στην περίπτωση που το παιδί σας σας βλέπει γυμνό είναι σημαντικό να καταλαβαίνει ότι αισθάνεστε καλά με το σώμα σας και ότι διατίθεστε να απαντήσετε στις ερωτήσεις του γύρω από αυτό με ψυχραιμία και ειλικρίνεια.
Προσοχή στην αντίδραση του παιδιού
Γενικά, σε οποιαδήποτε ηλικία και να βρίσκεται το παιδί, αυτό που εκλαμβάνει από εσάς είναι ο βαθμός της δικής σας άνεσης γύρω από το γυμνό σας σώμα. Αυτό όμως που θα σας βοηθήσει να καθορίσετε πότε το παιδί σας θα σταματήσει να σας βλέπει γυμνούς είναι το κατά πόσο και μέχρι πότε εκείνο αισθάνεται άνετα στη θέα του σώματος σας. Το να βλέπει το μικρό παιδί τους γονείς του γυμνούς μπορεί να είναι υγιές μέχρι του σημείου που αφορά συμπεριφορές όπως είναι το ντύσιμο ή το μπάνιο. Εάν όμως η θέα του γυμνού σώματος των γονέων περιλαμβάνει καταστάσεις, όπως προσωπικές-ιδιωτικές στιγμές μεταξύ των γονέων, επιδειξιομανία ή κακοποίηση του παιδιού, τότε τα συμπτώματα μπορεί να είναι τραυματικά. Είναι άλλο να αισθανόμαστε άνετα με το γυμνό μας σώμα και να προσπαθούμε να περάσουμε αυτή τη στάση στο παιδί μας και άλλο ένα παιδί να αισθανθεί ευάλωτο, εκτεθειμένο, φοβισμένο ή υποχρεωμένο να εκτίθεται στη θέα του γυμνού μας σώματος, εφόσον δε το επιθυμεί.
