Όταν το παιδί, δεν είναι πια παιδί – Συμβουλές για γονείς με εφήβους

Πάει καιρός από τότε που το κράτησες για πρώτη φορά στην αγκαλιά σου. Ένα τόσο δα πλασματάκι ήταν. Μα είναι σα να ήταν χθες!

γράφει η Ειρήνη Κιλέτση, Ψυχολόγος / Ψυχοθεραπεύτρια Gestalt

 Το αγόρι με τα χτυπημένα γόνατα που παίζατε μπάλα και το κοριτσάκι με τις κοτσίδες που σου έλεγε ιστορίες με τις ώρες δεν είναι πια παιδιά… είναι ένας ολόκληρος άντρας… είναι μια γυναίκα πια… και ‘συ; Κοιτάς το παιδί σου και αναρωτιέσαι πώς πέρασαν τα χρόνια! Η συνειδητοποίηση αυτή μοιάζει κάποιες φορές με γροθιά στο στομάχι. Όσο κοντά κι αν είσαι στο παιδί σου, όσο χρόνο κι αν μοιράστηκες μαζί του σα παιδί, όταν είναι έφηβη-ος συνειδητοποιείς πως δεν ήταν αρκετός, πως πέρασε το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινής σας ζωής και πως τώρα ο χρόνος τελειώνει, οι ισορροπίες αλλάζουν, ο τρόπος που σχετίζεσθε το ίδιο και πως κάθε αλλαγή έχει ανατροπές.

Το έφηβο παιδί σου αποστασιοποιείται από σένα συναισθηματικά και φυσικά ενδιαφέρεται περισσότερο για την ομάδα των συνομηλίκων του, διαφωνεί μαζί σου και διαφοροποιείται. Όσο κι αν το κατανοείς χάνεις τον τρόπο που είχες μέχρι χθες να σχετιστείς μαζί του, μένεις πίσω με ένα σωρό ανάμικτα συναισθήματα: από τη μια καμαρώνεις την τάση του για ανεξαρτησία και αυτονομία κι από την άλλη φοβάσαι γιατί χάνεις τον έλεγχο και καλείσαι να εμπιστευτείς έναν έφηβο που μπορεί να είναι μεγάλος και ικανός για κάποια πράγματα από την άλλη όμως είναι άπειρος και μικρός για ένα σωρό άλλα… κι έτσι ανησυχείς. Η μετάβαση του έφηβου παιδιού σου στην ενήλικη ζωή πολλές φορές συμπίπτει με τη δική σου μετάβαση- κρίση μέσης ή ώριμης ηλικίας. Τα δικά σου συναισθήματα για τη δική σου προσωπική και επαγγελματική ζωή όποια κι αν είναι αυτά σε συνδυασμό με όλα τα παραπάνω, καθιστούν το μίγμα εκρηκτικό και οι εκρήξεις πολλές φορές είναι μέρος της καθημερινότητάς σας νοιώθωντας πως απομακρύνεστε ακόμη περισσότερο.

Αυτό, δημιουργεί ένα κενό στο παιδί που ναι μεν έχει ανάγκη να ανεξαρτητοποιηθεί αλλά χρειάζεται να νοιώθει πως μπορεί να είναι και μέσα στο σπίτι καλά, δημιουργεί ένα κενό και στο γονιό που θέλει να πλησιάσει και βρίσκει «πόρτα». Αυτό πολλές αποθαρρύνει τον πατέρα ο οποίος για κάποιο λόγο θεωρεί πως η μαμά θα τα καταφέρει καλύτερα και κάνει πίσω.

«Ωραία, θα μου πείτε, και πώς να ανοίξω την πόρτα ο πατέρας;»

Ποτέ μην προσπαθήσεις να την παραβιάσεις! Η άσκηση πίεσης οποισδήποτε μορφής σε έναν έφηβο είναι καταστροφική! Χτύπα την ήρεμα και σταθερά. Αυτό δίνει την αίσθηση της ισοτιμίας και του σεβασμού. Δεν έχεις εσύ τον έλεγχο, το παιδί σου αποφασίζει πότε κ αν θα την ανοίξει. Απομακρύνσου και ξαναπροσπάθησε αργότερα. Μην παίρνεις προσωπικά ή ως απόρριψη μια κλειστή πόρτα, πολλές φορές βάλλεται ο ρόλος σου ως γονιός και όχι εσύ. Πάρε απόσταση και περίμενε να ανοίξει μόνη της. Η στάση σου αυτή βοηθά το παιδί σου να σε εμπιστευτεί νοιώθωντας πως εισαι εκεί γι αυτό ό,τι και αν κάνει. Στο τέλος, αν δε γίνει τίποτα από τα παραπάνω, βρες ποιο είναι το κλειδί! Όσο κι αν μεγάλωσε το παιδί σου ο ενήλικος στη σχέση είσαι εσύ και εσύ έχεις την ευθύνη. Χρειάζεται να βρεις τον τρόπο επικοινωνίας με το παιδί σου όσο απρόθυμο, επιθετικό και εριστικό κι αν είναι.

Ο έφηβος χρειάζεται έναν ήρεμο, με σταθερή παρουσία και ανοιχτό να ακούσει, χωρίς κριτική, γονιό και συγκεκριμένα πατέρα. Τότε μπορεί να αφήσει την αντίσταση και την επίθεση και να πλησιάσει γιατί νοιώθει αποδοχή. Έχει ιδιαίτερη βαρύτητα να προέρχεται αυτή η αποδοχή από τον πατέρα, άρα σε μια κλειστή πόρτα το κλειδί μπορεί να είσαι εσύ, superdad!