Η πειθαρχία είναι ένα θέμα που απασχολεί τους γονείς, γιατί πολλές φορές βρίσκονται αντιμέτωποι με τις αταξίες των παιδιών τους, τη ριψοκίνδυνη συμπεριφορά τους και την, πολλές φορές, περιορισμένη συνεργασία τους. Ένα πολύ συχνό ερώτημα των γονιών είναι: «Πώς να μάθω τα παιδιά μου να πειθαρχεί;». Για να απαντήσουμε το ερώτημα, πρέπει καταρχή, να οριοθετήσουμε την πειθαρχία. Σίγουρα, με τον όρο αυτό δεν εννοούμε την «υποταγή στον ανώτερο». Εννοούμε την ενσυνείδητη, την εσωτερική πειθαρχία, δηλαδή την υπακοή των παιδιών σε αρχές και κανόνες, με τη θέλησή τους.
Η πειθαρχία δεν επιβάλλεται αλλά μαθαίνεται
- Βοηθείστε τα παιδιά να μάθουν την αρμόζουσα συμπεριφορά ωθώντας τα σε άμεσες εμπειρίες οι οποίες θα σας διδάξουν τις επιθυμητές συμπεριφορές.
- Αφήστε τα να σας παρατηρήσουν να φέρεστε με τον τρόπο που θα θέλατε να φέρονται και τα ίδια.
- Κάθε συμπεριφορά πρέπει να ακολουθείτε από ορισμένες συνέπειες, έτσι ώστε τα παιδιά να είναι σε θέση να ξεχωρίσουν το σωστό από το λάθος. Οι συνέπειες που ακολουθούν επιθυμητές συμπεριφορές ονομάζονται επιβραβεύσεις, ενώ αυτές που έπονται ανεπιθύμητων συμπεριφορών ονομάζονται τιμωρίες.
- Αυτό στο οποίο δίνετε περισσότερη προσοχή, είναι αυτό που θα εισπράττετε περισσότερο. Ένας από τους πλέον σημαντικούς στόχους της ανατροφής των παιδιών είναι η επιβράβευση των παιδιών σας όταν συμπεριφέρονται θετικά.
- Οι τιμωρίες χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν τα παιδιά να αλλάξουν την ανάρμοστη συμπεριφορά τους και να λειτουργούν αποτελεσματικά μόνο όταν συνδυάζονται με επιβραβεύσεις που ενισχύουν τη σωστή συμπεριφορά.
- Η τιμωρία δε θα πρέπει να χρησιμοποιείται ποτέ για να κακοποιήσει, να τραυματίσει, να προκαλέσει βλάβη ή να απειλήσει με πρόκληση βλαβών το παιδί.
- Η «απομάκρυνση» θα αποδώσει μόνο όταν ο υπόλοιπος χρόνος είναι ποιοτικός. Διαφορετικά, το παιδί σας βρίσκεται ήδη συναισθηματικά στο χρόνο της «απομάκρυνσης».
- Η «απομάκρυνση» θα πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ και για διδακτικούς σκοπούς στα μικρά παιδιά. Άλλες μορφές τιμωρίας είναι πιο κατάλληλες για μεγαλύτερα παιδιά στην προεφηβική και εφηβική ηλικία.
- Η τιμωρία θα πρέπει να αντιστοιχεί στην παράβαση. Πρέπει να είναι λογική, αρμόζουσα και σχετική με την λανθασμένη ενέργεια του παιδιού.
Σκοπός της τιμωρίας είναι η αποτελεσματικότητα και η ταχύτητα απόδοσης. Τιμωρίες μεγάλης διάρκειας δε δημιουργούν κίνητρα για βελτίωση στο παιδί. - Αν το παιδί δε χρησιμοποιεί κάτι σωστά ή το καταχράται, το χάνει για λίγο και μετά του δίνεται ακόμα μια ευκαιρία να το χρησιμοποιήσει. Ένας από τους στόχους της πειθαρχίας είναι να διδάσκει τη σωστή συμπεριφορά. Αν δε δίνεται ποτέ μία δεύτερη ευκαιρία στα παιδιά, πώς θα μπορέσουν να μάθουν.
- «Αν το σπάσεις, θα το πληρώσεις. Αν λερώσεις θα καθαρίσεις.» η αποκατάσταση είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να μάθετε στο παιδί πως υπάρχουν συνέπειες για την ανάρμοστη συμπεριφορά.
Το κείμενο επέλεξε και επιμελήθηκε ο Ψυχολόγος-Οικογενειακός Σύμβουλος Γιάννης Ξηντάρας
Απόσπασμα από το βιβλίο «Επικοινωνώντας με τα παιδιά», του Bonnie Miller, πηγή άρθρου: paidi-efivos.gr
