Πώς θα επηρεαστεί η μελλοντική ευημερία από την τεχνολογία;

Οι έφηβοι σήμερα ζουν σε έναν «πάντα συνδεδεμένο» κόσμο. Χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να κάνουν την εργασία τους, να υποβάλλουν χαρτιά, να μιλήσουν με τους φίλους τους, να ακούνε μουσική να παρακολουθούν Netflix, Facebook και Instagram. Μην ξεχνάμε ότι και οι αιτήσεις για την ανώτατη παιδεία υποβάλλονται στο διαδίκτυο.

Και ενώ όλες αυτές οι εφαρμογές και οι τεχνολογίες έχουν κάνει τη ζωή τους απλούστερη, πιο αποτελεσματική και πιο συνδεδεμένη, μήπως υπάρχει κάποια υπερβολή; Οι εμπειρογνώμονες είναι μοιρασμένοι. Αναρωτιούνται επίσης για το τι θα μπορούσε να σημαίνει για τη μελλοντική ευημερία των νέων.

Πράγματι, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη το ένα τρίτο των ειδικών προβλέπουν ότι η ψηφιακή ζωή θα είναι ως επί το πλείστον επιβλαβής για τους εφήβους και τις οικογένειές τους την επόμενη δεκαετία. 

Εν τω μεταξύ, ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό ερωτηθέντων πιστεύει ότι η τεχνολογία θα βοηθήσει, παρά θα βλάψει. Και ένα μικρό ποσοστό ειδικών πιστεύουν ότι δεν θα υπάρξει μεγάλη αλλαγή την επόμενη δεκαετία. 

Ωστόσο, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ειδικών προτείνουν να αλλάξουν οι κυβερνητικές πολιτικές, οι τεχνολογικές πρακτικές εταιρειών και οι συμπεριφορά των χρηστών, προκειμένου να μειωθούν οι επιβλαβείς επιπτώσεις και παράλληλα να ενισχύονται τα οφέλη της ψηφιακής τεχνολογίας. 

Μια πιο προσεκτική ματιά στη μελέτη.

Το κύριο ερώτημα που έθεσαν οι ερευνητές ήταν «Την επόμενη δεκαετία πως οι αλλαγές στην ψηφιακή ζωή θα επηρεάσουν τη γενική ευημερία των ανθρώπων, σωματικά και πνευματικά;»

Ανέλαβαν αυτή τη μελέτη για να εκτιμήσουν πως αισθάνονται οι ειδικοί της βιομηχανίας για τις αυξανόμενες ανησυχίες για την ψηφιακή ζωή και τον αντίκτυπο που έχει στην υγεία και την ευημερία ενός ατόμου. 

Αυτό που διαπίστωσαν είναι ότι όλοι σχεδόν εκτιμούν τα αυξανόμενα οφέλη της ψηφιακής ζωής, ωστόσο πολλοί ανησυχούν ότι η επέκταση της χρήσης της τεχνολογίας μπορεί να οδηγήσει σε θέματα όπως η απόσπαση της προσοχής, ο εθισμός, το άγχος, ο εκφοβισμός στον κυβερνοχώρο και άλλα. 

Κοινές ανησυχίες.

Οι ειδικοί ανησυχούν γιατί προβλέπουν ότι οι γνωστικές ικανότητες των ανθρώπων θα αμφισβητηθούν. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι οι ικανότητές τους να σκέφτονται αναλυτικά, να θυμούνται πληροφορίες και να εστιάζουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί να επηρεαστούν. Συνολικά ανησυχούν ότι οι άνθρωποι θα παλέψουν με την ψυχική ανθεκτικότητα και θα είναι λιγότερο δημιουργικοί.

Ένας άλλος τομέας ανησυχίας είναι ο ψηφιακός εθισμός. Προειδοποιούν ότι ορισμένες εταιρείες σχεδιάζουν την τεχνολογία τους με τρόπους που προκαλούν την απελευθέρωση της ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.

Η ντοπαμίνη είναι μία χημική ουσία που απελευθερώνει το σώμα όταν κάτι είναι ευχάριστο. Όπως όταν τρώμε για να μας θυμίσει να το κάνουμε ξανά. Όμως οι εταιρείες τεχνολογίας μαθαίνουν πώς να ενεργοποιούν αυτά τα κέντρα ανταμοιβής στον εγκέφαλο, δημιουργώντας την επιθυμία στους εφήβους να παίξουν ξανά και ξανά ένα συγκεκριμένο, για παράδειγμα, βιντεοπαιχνίδι. Οι εταιρείες τεχνολογίας θα συνεχίσουν να μελετούν τα κέντρα ανταμοιβής του εγκεφάλου για να αναπτύξουν τεχνολογία που δραστηριοποιεί αυτές τις ευχάριστες χημικές ουσίες στον εγκέφαλο.

Οι ειδικοί επίσης ανησυχούν για τον αντίκτυπο που θα έχει η ψηφιακή ζωή στην ψυχική υγεία. Ανησυχούν για το άγχος και την κατάθλιψη. Θα υπάρξει λιγότερη αλληλεπίδραση πρόσωπο με πρόσωπο, αυξημένη αδράνεια, κακές προσωπικές δεξιότητες επικοινωνίας και μία γενική δυσπιστία μεταξύ των ανθρώπων.

Τέλος, οι ειδικοί ανησυχούν ότι καθώς όλο και περισσότερες πτυχές της ζωής γίνονται ψηφιακές οι απειλές για την ιδιωτική ζωή και την ασφάλεια θα αυξηθούν. Θα υπάρξει μεγαλύτερος κίνδυνος κλοπής προσωπικών πληροφοριών, αυξημένες απειλές για τη δημοκρατία, την εθνική ασφάλεια και τις θέσεις εργασίας. Για παράδειγμα, καθώς αυξάνεται η τεχνητή νοημοσύνη και η μηχανική μάθηση, αυτό θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στη διαθεσιμότητα θέσεων εργασίας. Και βέβαια αυτό σημαίνει ότι για τους εφήβους που εισέρχονται στην αγορά εργασίας την επόμενη δεκαετία, θα είναι πιο δύσκολο να βρουν δουλειά.

Προβλεπόμενα οφέλη.

Όμως υπάρχουν και αυτοί που πιστεύουν ότι η τεχνολογία θα βελτιώσει την ευημερία. Έτσι πιστεύουν ότι θα αναπτυχθεί τεχνολογία που θα βοηθά πραγματικά τους ανθρώπους να είναι καλύτερα παρά χειρότερα. Πράγματι, προβλέπουν ότι η τεχνολογία θα συνεχίσει να συνδέει ανθρώπους και να χτίζει σχέσεις. 

Προβλέπουν επίσης ότι οι άνθρωποι θα έχουν ευκολότερη πρόσβαση σε γνώσεις, πληροφορίες, εκπαίδευση και ψυχαγωγία. 

Ένας άλλος τομέας όπου προβλέπουν ότι η ψηφιακή τεχνολογία θα έχει θετικό αντίκτυπο στις οικογένειες είναι να δίνει στους ανθρώπους περισσότερες ευκαιρίες να αξιοποιήσουν πόρους και εργαλεία υγείας, επιστήμης και ασφάλειας. Και να έχουν σημαντικές πληροφορίες για την προσωπική υγεία και για την φροντίδα των παιδιών και των εφήβων.

Οι ειδικοί του Black Dog Institute, μιας μη κερδοσκοπικής ομάδας στην Αυστραλία, αφιερωμένης στην έρευνα θεραπειών για ψυχικές ασθένειες, συμφωνούν ότι η τεχνολογία θα μπορούσε να είναι επωφελής για τη μελλοντική ευημερία. Για παράδειγμα προτείνουν ότι η τεχνολογία αλλάζει την ψυχική υγεία γρηγορότερα από ότι αναμενόταν και ότι οι έφηβοι είναι συχνά οι πρώτοι που το αγκαλιάζουν. 

Αυτό θα μπορούσε να είναι εξαιρετικά επωφελές λαμβάνοντας υπόψη ότι η κατάθλιψη επηρεάζει 300 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προβλέπει ότι έως το 2030, η κατάθλιψη θα έχει γίνει το μοναδικό μεγαλύτερο κόστος υγειονομικής περίθαλψης με 6 τρισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως.

Με το πρόγραμμα «η πυξίδα μου» του Black Dog τα άτομα με ήπιο άγχος ή κατάθλιψη μπορούν να βοηθηθούν. Οι ερευνητές προβλέπουν ότι αυτές οι τεχνολογίες, διαδικτυακές, θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται και θα έχουν θετικό αντίκτυπο στη γενική ευημερία, ειδικά για εφήβους που είναι πιο πρόθυμοι να αγκαλιάσουν ψηφιακά προϊόντα. 

Προτεινόμενες λύσεις. 

Οι ειδικοί προτείνουν μερικές λύσεις για την καταπολέμηση των αρνητικών επιπτώσεων της ψηφιακής ζωής στη μελλοντική ευημερία. Πρώτο στη λίστα είναι η ανάγκη ανάπτυξης ενός «ψηφιακού νομοσχεδίου δικαιωμάτων» που θέτει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια πάνω από όλα. Αυτό το νομοσχέδιο δικαιωμάτων θα περιλαμβάνει επίσης τυχόν κίνητρα για τη χρήση δεδομένων που συλλέγονται για τη χειραγωγία ανθρώπων ή για κέρδος. 

Πρότειναν επίσης την ενσωμάτωση της ψηφιακής παιδείας στα σχολικά εκπαιδευτικά προγράμματα και την ανάπτυξη συστημάτων φύλαξης που προειδοποιούν τους γονείς και τους εφήβους όταν συλλέγονται τα προσωπικά τους δεδομένα. Πιστεύουν επίσης ότι η εκπαίδευση των οικογενειών για το πώς λειτουργούν οι αλγόριθμοι για την παροχή πληροφοριών σε αυτές είναι επίσης σημαντική.

Σήμερα δεν υπάρχει αρκετή έρευνα για να γνωρίζουμε οριστικά πως η τεχνολογία θα επηρεάσει τη μελλοντική ευημερία. Αλλά όπως συμβαίνει με κάθε καλό, η μετριοπάθεια είναι πάντα βασική. Μιλήστε με τα παιδιά σας σχετικά με τη διαχείριση του χρόνου που δαπανούν σε συσκευές και πώς να χρησιμοποιούν την τεχνολογία με σύνεση. Η τεχνολογία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι ψηφιακές συσκευές δεν είναι κάτι κακό. Απλά τα παιδιά, οι έφηβοι και οι νέοι πρέπει να μάθουν πώς να τα διαχειρίζονται έτσι ώστε να μην μονοπωλούν τον χρόνο τους και να επηρεάζουν την υγεία και την ευημερία τους.