Κάθε παιδί γεννιέται με το δικό του τρόπο προσέγγισης του κόσμου.
Μάθετε πως να βοηθήσετε το παιδί σας να αντιμετωπίζει νέους ανθρώπους, νέες εμπειρίες και να αλλάζει με τρόπους που ταιριάζουν στην ιδιοσυγκρασία του.
Υπάρχουν πολλά, πολλά παιδιά που είναι ντροπαλά ή θέλουν το «δικό τους χρόνο για να “ζεσταθούν” και να νοιώσουν άνετα», που σημαίνει ότι είναι ανήσυχα ή αρκετά προσεκτικά σε νέες καταστάσεις ή με αγνώστους ανθρώπους.
Σαν μωρά δεν τους άρεσε οποιαδήποτε άτομα να τα αγκαλιάζουν, παρά μόνο από λίγους έμπιστους ανθρώπους. Ως παιδιά, παραμένουν για λίγο στο «περιθώριο», βλέποντας τι κάνουν τα άλλα παιδιά μέχρι να αισθανθούν αρκετά άνετα για να μπορέσουν να συμμετάσχουν. Ίσως να δυσκολεύονται με κάποιες αλλαγές και μπορεί να μη τους αρέσει όταν ένας συγγενής που δεν βλέπουν αρκετά συχνά, τους προσφέρει μια μεγάλη αγκαλιά.
Η ιδιοσυγκρασία δεν είναι κάτι που το παιδί σας επιλέγει, ούτε είναι κάτι που εσείς έχετε δημιουργήσει. Δεν υπάρχει «σωστό» ή «λάθος» ή «καλή» ή «κακή» ιδιοσυγκρασία. Αλλά η ιδιοσυγκρασία είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας στην ανάπτυξη του παιδιού σας, επειδή διαμορφώνει τον τρόπο που βιώνει και αντιδρά στον κόσμο.
Καθώς μεγαλώνουν, αυτά τα παιδιά που είναι ντροπαλά, προτιμούν συχνά να παίζουν με έναν ή δύο στενούς φίλους, αντί για μια μεγάλη ομάδα. Τα ντροπαλά παιδιά χρειάζονται χρόνο και σωστή υποστήριξη από τους γονείς και όχι υπερπροστασία, για να νοιώσουν άνετα να αλληλεπιδρούν σε νέα μέρη ή με νέους ανθρώπους. Θυμηθείτε ότι η συμπεριφορά ενός παιδιού μπορεί να ποικίλει σε διαφορετικές καταστάσεις. Μπορεί εύκολα να διαπιστώσετε ότι το παιδί σας είναι πολύ ήσυχο και δεν συμμετέχει πολύ στα παιχνίδια που παίζουν τα άλλα παιδιά σε ένα πάρτι γενεθλίων, αλλά μιλάει «χωρίς σταματημό» όταν είναι με τον παππού και την γιαγιά, τους οποίους γνωρίζει καλά και τους λατρεύει.
Tι να περιμένετε από τη γέννηση μέχρι τα τρία
Γέννηση μέχρι 18 μηνών
Αρχίζοντας σε ηλικία περίπου 8-9 μηνών, σχεδόν όλα τα μωρά αντιμετωπίζουν τον αποχωρισμό με δυσφορία και άγχος. Αυτά είναι σημαντικά αναπτυξιακά στάδια που τα περισσότερα μωρά περνούν και δεν είναι τα ίδια με την συστολή. Ωστόσο, εσείς οι μπαμπάδες, είναι σημαντικό να έχετε κατά νου, ότι τα μωρά που από τη φύση τους είναι πιο αργά για να «ζεσταθούν», αντιμετωπίζουν συχνά δυσκολίες με τους αποχωρισμούς και μπορεί να χρειάζονται πολύ περισσότερο χρόνο για να ηρεμήσουν.
Αγαπητοί μπαμπάδες, μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας, λέγοντας πάντα όταν φεύγετε, αντίο. Δώστε του μια μεγάλη αγκαλιά και πείτε του ότι είναι σε πραγματικά καλά χέρια. Με χαμόγελο, ενημερώστε το παιδί ότι θα περάσει καλά και ότι θα το δείτε αργότερα.
Αν και είναι δελεαστικό, αποφύγετε να φύγετε κρυφά όταν πρέπει να αφήσετε το παιδί σας στη φροντίδα κάποιου άλλου. Φεύγοντας κρυφά, στέλνετε το μήνυμα ότι κάνετε κάποιο λάθος, αφήνοντας το παιδί. Αυτό μπορεί να αυξήσει το φόβο που έχει σχετικά με τους αποχωρισμούς και τη φροντίδα από άλλους.
Ακόμα και σε αυτή την ηλικία, τα μωρά διαφέρουν ως προς την προσέγγισή τους στις κοινωνικές καταστάσεις. Μερικά φαίνονται πρόθυμα να αλληλεπιδράσουν με όσους συναντούν.
Άλλα μωρά όμως, είναι περισσότερο προσεκτικά και διστακτικά όταν γνωρίζουν νέους ανθρώπους. Δε φαίνεται να τους αρέσει να κρατιούνται από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν καλά. Προσκολλώνται σε σας ή κρύβονται πίσω από το πόδι σας, όταν συναντούν κάποιον «ξένο».
18 έως 36 μηνών
Μπορεί να δείτε το παιδί σας
- να μένει κολλημένο κοντά σας, όταν συναντάει νέους ανθρώπους ή όταν χρειάζεται να εμπλακεί μαζί με άλλα παιδιά σε διάφορες δραστηριότητες
- να χρειάζεται λίγο περισσότερο χρόνο για να νοιώσει άνετα, πριν ξεκινήσει να παίζει μα άλλα παιδιά
- να μιλάει σπάνια σε ανθρώπους που δεν ξέρει
- προτιμά να παίζει με εσάς ή να σας έχει κοντά ενώ παίζει με άλλα παιδιά
- εμφανίζεται νευρικό ή αγχωμένο (κλαίει, θέλει να φύγει) σε κοινωνικούς χώρους, όπως εμπορικό κέντρο ή πάρτι γενεθλίων
Μεταξύ των 2-3 ετών, καθώς το παιδί σας παίζει περισσότερο αλληλεπιδραστικά με άλλα παιδιά, μπορεί να διαπιστώσετε ότι προτιμά να παίζει μόνο με έναν ή δύο άλλους καλούς φίλους, παρά με μια μεγάλη ομάδα. Αυτό βέβαια είναι αρκετά κοινό.
Θυμηθείτε, αγαπητοί μπαμπάδες, δεν υπάρχει ένας σωστός τρόπος να είστε κοινωνικοί.
Αυτό που κάνει ένα παιδί ευτυχισμένο μπορεί να είναι αρκετά διαφορετικό ανάλογα με το παιδί. Ο αριθμός των φίλων που έχει ένα παιδί δεν είναι απαραίτητα ένας σημαντικός παράγοντας. Αυτό που έχει σημασία είναι η ποιότητα της φιλίας.
Τι μπορείτε να κάνετε σαν γονέας για τα παιδιά που είναι ντροπαλά
- Αν ανησυχείτε ότι το παιδί σας είναι πολύ ντροπαλό, είναι πάρα πολύ σημαντικό να αποφύγετε τις ταμπέλες, ότι είναι «ντροπαλό και κλειστό», είτε απευθείας στο παιδί, είτε όταν μιλάτε σε άλλους. Οι ταμπέλες «κολλάνε» και γρήγορα οδηγούν στο να χειροτερέψουν τη ψυχολογική κατάσταση του παιδιού.
- Αποφύγετε να απορρίπτετε ή να μειώνετε τα συναισθήματα του παιδιού πχ. «μη κάνεις σα φοβισμένη», «τα μεγάλα παιδιά δεν ντρέπονται». Αυτά τα σχόλια οδηγούν τα παιδιά να αισθάνονται ότι τα συναισθήματά τους δεν γίνονται αποδεκτά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σύγχυση και να οδηγήσει σε άγχος.
- Τα παιδιά μαθαίνουν τις κοινωνικές δεξιότητες από την παρακολούθηση των γονέων τους στην αλληλεπίδραση με άλλους ανθρώπους. Να είστε ζεστοί και φιλικοί με ανθρώπους που δεν γνωρίζετε.
- Χρησιμοποιήστε το παιχνίδι ρόλων για να βοηθήσετε το παιδί σας να βελτιώσει και να ενισχύσει τις κοινωνικές του δεξιότητες. Για παράδειγμα, εάν το παιδί σας στα διάφορα πάρτι γενεθλίων μένει μόνο του ή είναι συνέχεια δίπλα σας, οργανώστε μια σκηνή πάρτι για να βιώσει παρόμοιες καταστάσεις.
- Είναι σημαντικό να κρύβετε τις τυχόν αμφιβολίες ή ανησυχίες που μπορεί να έχετε για την ικανότητα που έχει το παιδί σας να κοινωνικοποιείται. Συνδυάστε την ενσυναίσθηση για τα συναισθήματά του με απόλυτους ισχυρισμούς ότι έχετε πίστη στο παιδί σας: «Αχ, βλέπω ότι αισθάνεσαι λίγο ανήσυχος, αλλά είμαι πραγματικά σίγουρος ότι θα μπορέσεις να το χειριστείς.
- Αν το παιδί σας δυσκολεύεται αρκετά στις κοινωνικές καταστάσεις και δε δείχνει ενδιαφέρον για αλληλεπίδραση με άλλους, αξίζει να σκεφτείτε την επαφή με κάποιον ειδικό.
Γεράσιμος Ρούσσος
Επιστημονικός Υπεύθυνος Διεπιστημονικού Κέντρου Λόγου, Μαθησιακών & Αναπτυξιακών Δυσκολιών: «ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» Λόγος – Μάθηση – Συμπεριφορά
MSc στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία
Επιστημονικός Συνεργάτης Αναπτυξιακής Παιδιατρικής Κλινικής
Παίδων Αγλαΐας Κυριακού
Επιστημονικός Συνεργάτης του Ανοικτού Ιδρύματος Εκπαίδευσης
Εκπαιδευτής Εκπαιδευτών Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης & Εκπαιδευτής Ενηλίκων
Παιδιατρικός Εργοθεραπευτής S.I.T. – Εμψυχωτής
Ειδικευμένος στην Ειδική Αγωγή (μέθοδοι, διαγνωστικά εργαλεία & ανιχνευτικά test)
Ο Ρούσσος Γεράσιμος είναι εξειδικευμένος στην Παιδιατρική Εργοθεραπεία από το 1990 και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού (MSc) στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία. Έχει ολοκληρώσει από το 2006-2010 τις σπουδές του στο τμήμα Ψυχολογίας του Ανοιχτού Ιδρύματος Εκπαίδευσης. Διαθέτει πλούσια εμπειρία (28 έτη) στο χώρο της ειδικής αγωγής και έχει παρουσιάσει εργασίες του σε αρκετά Διεθνή Ιατροψυχολογικά και Παιδαγωγικά συνέδρια και Επιστημονικές Ημερίδες.
Είναι Επιστημονικός Υπεύθυνος, από το 2000, του Διεπιστημονικού Κέντρου Λόγου, Μαθησιακών & Αναπτυξιακών Δυσκολιών “Ανάπτυξη & Εκπαίδευση“.
Είναι αναγνωρισμένος συνεργάτης και εξουσιοδοτημένος να χορηγεί το Α’ ΤΕΣΤ (τεστ σχολικής ετοιμότητας) σε παιδιά προσχολικής ηλικίας από το 2007 και το ΑΘΗΝΑ ΤΕΣΤ (διαγνωστική μέθοδος που εντοπίζει με ακρίβεια τις δυσκολίες μάθησης).
Είναι Επιστημονικός συνεργάτης της Αναπτυξιακής Παιδιατρικής Κλινικής Παίδων του Νοσοκομείου Αγλαΐα Κυριακού καθώς επίσης και του Ανοιχτού Ιδρύματος Εκπαίδευσης.
Έχει πιστοποιηθεί να χορηγεί την Πρότυπη Αναπτυξιακή Δοκιμασία Ανίχνευσης Διαταραχών Επικοινωνίας “παις“.
Είναι πιστοποιημένος Εκπαιδευτής Ενηλίκων και Εκπαιδευτής Εκπαιδευτών Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης.
