«Δεν ξέρω πως να καταφέρω το παιδί μου να σταματήσει να λέει ψέματα. Έχουμε προσπαθήσει πολύ σκληρά να του μάθουμε τις σωστές αξίες. Όσο πιο πολύ το μαλώνω τόσο περισσότερο συνεχίζει τα ψέματα»
Τα περισσότερα παιδιά λένε ψέματα κάποια δεδομένη στιγμή, αλλά όμως μπορεί να είναι μια σοκαριστική έκπληξη την πρώτη φορά που θα ακούσετε το παιδί σας να λέει ψέματα. Η μάθηση για το πως να λέει ψέματα, είναι μέρος της ανάπτυξης ενός παιδιού, αλλά πρέπει όμως να μαθαίνει να λέει την αλήθεια. Εδώ είναι, πως θα δώσετε στο παιδί σας το μήνυμα ότι η ειλικρίνεια είναι σημαντική.
Αντιμετωπίζοντας τη συνήθεια του παιδιού σας να λέει ψέματα:
Αν περιμένετε να έχετε παιδιά που να είναι «τέλεια», συχνά θα είστε απογοητευμένοι, με αποτέλεσμα να αποθαρρύνονται συνεχώς τα παιδιά σας. Πολλές από τις συμπεριφορές τους, πιθανόν να σας δυσαρεστούν, αλλά το να λένε ψέματα είναι αρκετά περισσότερο από απλή δυσαρέσκεια.
Είναι δύσκολο να υπάρξει ενήλικας, που δεν θα αναστατωθεί όταν βιώσει ότι το παιδί του λέει ψέματα. Είναι φυσιολογικό κάθε γονέας να νοιώθει αρκετά ανήσυχος, προσπαθώντας να βρει τρόπους να χειριστεί αυτή την κακή συνήθεια του παιδιού του.
Γιατί λένε τα παιδιά ψέματα;
Το πρώτο βήμα για να βοηθήσετε το παιδί σας να αναπτύξει θετικές αξίες, όπως η αλήθεια και η ειλικρίνεια, είναι να αξιολογήσετε το πρόβλημα στην ουσία του και στον πυρήνα του και όχι στο αποτέλεσμα.
Γιατί ακριβώς το παιδί σας αποφάσισε να πει ψέματα αντί να σας πει την αλήθεια;
Εδώ θα καταγράψουμε μερικές πιθανές απαντήσεις για αυτή την ερώτηση.
-Το παιδί σας μπορεί να λέει ψέματα, για να ξεφύγει από τους κανόνες που εσείς έχετε ορίσει. Για παράδειγμα, μπορεί να σας πει ψέματα ότι έχει ολοκληρώσει τη μελέτη του, έτσι ώστε να πάει γρήγορα να παίξει.
-Το παιδί σας μπορεί να αντιμετωπίζει κάποια προβλήματα με τους συμμαθητές του ή για κάποιους λόγους που αφορούν τις κοινωνικές του δεξιότητες, να μην έχει ενταχθεί σε παρέες. Προκειμένου λοιπόν να καταφέρει να ενταχθεί, μπορεί να καυχιέται για διάφορα πράγματα στη ζωή του, που ίσως να μην είναι απαραίτητα αληθινά.
-Το παιδί σας μπορεί να λέει ψέματα, για να «τραβήξει» την προσοχή που θέλει, ακόμα και όταν ξέρει ότι γνωρίζετε την αλήθεια.
-Το παιδί σας μπορεί να λέει ψέματα, για να πάρει κάτι που θέλει. Για παράδειγμα λέγοντας στη γιαγιά: «η μαμά με αφήνει πάντα να τρώω γλυκό πριν το φαγητό».
-Το παιδί σας μπορεί να λέει ψέματα, για να δει πως θα αντιδράσετε όταν το ακούσετε να λέει ψέματα.
-Το παιδί σας μπορεί να λέει ψέματα, για να αποφύγει την «ποινή» για κάτι λάθος που μπορεί να έχει κάνει ή οτιδήποτε θεωρήσει ότι μπορεί να σας θυμώσει.
Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να λένε την αλήθεια
Αμέσως μόλις τα παιδιά σας μεγαλώσουν αρκετά, ώστε να κατανοούν τη διαφορά μεταξύ αλήθειας και ψέματος, είναι καλό να τα ενθαρρύνουμε και να τα στηρίζουμε στο να λένε την αλήθεια.
Μπορείτε να το κάνετε αυτό, υπογραμμίζοντας τη σπουδαιότητα της ειλικρίνειας στην οικογένειά σας και παινεύοντας το παιδί σας όταν είναι ειλικρινές.
Συμβουλές για να ενθαρρύνετε το παιδί σας να λέει την αλήθεια
• Βοηθήστε το παιδί σας να αποφεύγει καταστάσεις, όπου αισθάνεται ότι χρειάζεται να πει ψέματα. Για παράδειγμα, αν το παιδί σας έχυσε το γάλα του και το ρωτάτε αν το έκανε, μπορεί να μπει στον πειρασμό να πει ψέματα. Για να αποφύγετε αυτή την κατάσταση μπορείτε απλά να πείτε: «Βλέπω ότι έχει γίνει ένα ατύχημα με το γάλα. Ας το καθαρίσουμε».
• Βεβαιωθείτε ότι έχετε σαφείς κανόνες και συνέπειες για την αποδεκτή συμπεριφορά στην οικογένειά σας.
• Όταν το παιδί σας αναλαμβάνει την ευθύνη για κάποιο λάθος που έκανε, επαινέστε το για την ειλικρίνειά του. Πείτε κάτι όπως: «Είμαι πολύ χαρούμενος που μου είπες την αλήθεια. Μου αρέσει πολύ όταν είσαι ειλικρινής». Αυτό στέλνει στο παιδί το μήνυμα, ότι δεν θα γίνεστε έξω φρενών κάθε φορά που κάνει κάποιο λάθος.
• Προσπαθήστε να διαβάζετε βιβλία ή να λέτε ιστορίες που υπογραμμίζουν τη σημασία της ειλικρίνειας. Για παράδειγμα «Ο ψεύτης βοσκός», δίνει ένα παράδειγμα, πως τα ψέματα μπορεί να λειτουργήσουν εναντίον μας.
• Βοηθήστε το παιδί σας να πιστέψει ότι τα λάθη είναι ευκαιρίες για να μάθουν, έτσι ώστε να μη πιστέψουν ότι είναι «κακά παιδιά» και πρέπει να καλύψουν τα λάθη τους.
• Αφήστε το παιδί σας να γνωρίζει ότι το αγαπάτε χωρίς περιοριστικούς όρους. Πολλά παιδιά λένε ψέματα, επειδή φοβούνται ότι η αλήθεια θα απογοητεύσει τους γονείς τους. Δείξτε την απαραίτητη εκτίμηση. «Σε ευχαριστώ που είπες την αλήθεια. Ξέρω ότι ήταν δύσκολο».
• Σταματήστε να προσπαθείτε να ελέγχετε το παιδί σας. Δώστε πολλές πρωτοβουλίες και αρκετή αυτονομία σε συνδυασμό με σωστή, σταθερή και όχι αποσπασματική οριοθέτηση.
Γεράσιμος Ρούσσος
Επιστημονικός Υπεύθυνος Διεπιστημονικού Κέντρου Λόγου, Μαθησιακών & Αναπτυξιακών Δυσκολιών: «ΑΝΑΠΤΥΞΗ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» Λόγος – Μάθηση – Συμπεριφορά
MSc στην Εκπαιδευτική Ψυχολογία
Επιστημονικός Συνεργάτης Αναπτυξιακής Παιδιατρικής Κλινικής
Παίδων Αγλαΐας Κυριακού
Επιστημονικός Συνεργάτης του Ανοικτού Ιδρύματος Εκπαίδευσης
Εκπαιδευτής Εκπαιδευτών Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης & Εκπαιδευτής Ενηλίκων
Παιδιατρικός Εργοθεραπευτής S.I.T. – Εμψυχωτής
Ειδικευμένος στην Ειδική Αγωγή (μέθοδοι, διαγνωστικά εργαλεία & ανιχνευτικά test)
Για οποιαδήποτε ενημέρωση ή πρόσθετη πληροφόρηση, παρακαλώ μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο 210-2792955 & 6934-457847