Τα προβλήματα ξεκινάνε συνήθως μόλις τα παιδιά φτάσουν σε ηλικία 1,5 ετών, μόλις δηλαδή μπορούν και φτάνουν στο ύψος της κουζίνας, αν και μπορεί να συμβούν και σε μικρότερες ηλικίες, από λάθος των γονιών. Για να αποφύγετε τα εγκαύματα, παραθέτουμε τα συχνότερα αίτια, καθώς και τους τρόπους για να μην εκθέσετε τα παιδιά σας σε κίνδυνο.
γράφει ο Δρ. Πρόδρομος Παπαϊωάννου, Πλαστικός Χειρουργός
Ήλιος
Αν και τετριμμένο, τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από τον ήλιο όσο γίνεται το καλύτερα, για να αποφύγουμε βραχυπρόθεσμες αλλά και μακροπρόθεσμες βλάβες του δέρματος. Η καλύτερη πρόληψη είναι η αποφυγή έκθεσης στην ακτινοβολία, ιδιαίτερα τις μεσημεριανές ώρες, δηλαδή 12 με 5 και η κάλυψη του δέρματος με ρούχα, καπέλο και αντηλιακό. Τα ηλιακά εγκαύματα είναι σχεδόν πάντα 1ου βαθμού και δε χρειάζονται περαιτέρω φροντίδα, πέρα από καταπραϋντικές κρέμες. Ωστόσο χρειάζεται αυξημένη λήψη υγρών, διότι όταν το έγκαυμα καλύπτει όλο το σώμα, υπάρχουν μεγάλες απώλειες νερού και ηλεκτρολυτών. Τα εγκαύματα σε αυτή την ηλικία μπορεί επίσης να προκαλέσουν βλάβες στο DNA των κυττάρων και να οδηγήσουν σε νεοπλάσματα του δέρματος, όταν γίνουν ενήλικες.
Κατσαρόλα που βράζει
Τα νήπια ξεκινάνε σε μικρή ηλικία την εξερεύνηση του σπιτιού, μη εξαιρουμένης της κουζίνας. Τα εγκαύματα με βραστό νερό, γάλα ή φαγητό είναι η Νο. 1 αιτία εγκαυμάτων 2ου βαθμού, που χρίζουν συνήθως ιατρικής φροντίδας. Το νερό συνήθως προκαλεί επιφανειακά εγκαύματα 2ου βαθμού, ενώ το γάλα και τα φαγητά, λόγω μεγαλύτερης θερμοχωρητικότητας προκαλούν βαθύτερα εγκαύματα, 2ου και 3ου βαθμού. Τα εγκαύματα εντοπίζονται κυρίως στο πρόσωπο, το λαιμό και το στήθος. Ως συμβουλή, μη χρησιμοποιείτε τα μπροστινά μάτια της κουζίνας και όταν είναι απόλυτα απαραίτητο να τα χρησιμοποιήσετε, μην αφήνετε ούτε δευτερόλεπτο το παιδί από τα μάτια σας.
Επαφή με θερμές επιφάνειες
Οι πιο συχνές αιτίες είναι η επαφή με τα μάτια της κουζίνας, με το σίδερο, με θερμοπομπούς ή σόμπα και συνήθως αφορούν τα χέρια. Τα εγκαύματα αυτά είναι συνήθως 1ου ή επιφανειακά 2ου βαθμού, διότι τα παιδιά προλαβαίνουν και τραβούν τα χέρια τους εγκαίρως. Προσπαθήστε να εξηγήσετε από νωρίς στα παιδιά τη διαφορά μεταξύ ζεστού και κρύου για να προστατεύονται μόνα τους.
Θερμοφόρα
Τα εγκαύματα με τη θερμοφόρα παρατηρούνται σε μικρότερες ηλικίες, όταν πιάνουν οι βρεφικοί κωλικοί ή όταν τα παιδιά είναι άρρωστα. Όπως και στους ενήλικες, το έγκαυμα προκαλείται όταν υπάρχει διαρροή του καυτού νερού από τη θερμοφόρα, που συμβαίνει πολύ πιο συχνά από όσο φαντάζεστε. Τα εγκαύματα είναι σχεδόν πάντα βαθειά 2ου βαθμού, ή και 3ου βαθμού, διότι το παιδί δεν μπορεί να αντιδράσει, όπως είναι ξαπλωμένο. Μη χρησιμοποιείτε θερμοφόρα, είναι επικίνδυνη, τόσο για εσάς, όσο και για τα παιδιά σας. Εναλλακτικά χρησιμοποιήστε τα ειδικά θερμικά gel που μπορείτε να τα προμηθευτείτε από το φαρμακείο, ή τα ειδικά βρεφικά θερμικά μαξιλάρια με κουκούτσια κερασιών, που είναι τα πλέον κατάλληλα για τους κoλικούς.
Παιχνίδια με τη φωτιά
Σχεδόν όλοι οι superdads της γενιάς μας παίξαμε με τη φωτιά όταν ήμασταν μικροί, και αρκετοί τη γλιτώσαμε χωρίς να πάθουμε κάτι σοβαρό. Επειδή όμως οι τραυματισμοί με φλόγα μπορεί να είναι πολύ σοβαροί, προστατέψτε τα παιδιά σας, κυρίως τα αγόρια με κάθε τρόπο. Δώστε το καλό παράδειγμα. Μη ρίχνετε οινόπνευμα στη φωτιά, μην αναφλέγετε σπρέι, χρησιμοποιείτε τα βεγγαλικά πάντα με μέτρο. Τα εγκαύματα με φωτιά είναι συνήθως 3ου βαθμού και μπορούν να οδηγήσουν σε βαριές παραμορφώσεις.
Χημικά εγκαύματα
Το δέρμα των παιδιών είναι πιο ευαίσθητο από το δικό μας και κάθε έκθεση σε καυστικά ή οξέα μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες. Το κακό με τα χημικά εγκαύματα είναι ότι συνεχίζουν και προκαλούν βλάβες για αρκετές μέρες μετά την έκθεση, και μπορεί ένα έγκαυμα 1ου να εξελιχθεί μέχρι και σε έγκαυμα 3ου βαθμού, εάν δε γίνει σωστή φροντίδα. Ως γενικός κανόνας σε περίπτωση εξαιρετικής ανάγκης, σε εγκαύματα από οξέα χρησιμοποιήστε σόδα και σε αλκαλικά εγκαύματα ξύδι. Καλύτερα όμως μην το δοκιμάσετε στο σπίτι και συμβουλευτείτε έναν ιατρό ή το κέντρο δηλητηριάσεων.
Ηλεκτρικά εγκαύματα
Στo πλαίσιo του baby proofing οι περισσότεροι γονείς προμηθεύονται προστατευτικά για τις πρίζες και έτσι υπάρχει μια σχετική ασφάλεια. Σε περίπτωση που συμβεί ηλεκτροπληξία του παιδιού, καταρχάς απομακρύνετε το με ασφάλεια από την πηγή ρεύματος, χωρίς να πάθετε ο ίδιος ηλεκτροπληξία. Σε κάθε ηλεκτροπληξία μπορεί να υπάρχουν καρδιακές διαταραχές και θα πρέπει να ακολουθεί καρδιολογική εκτίμηση. Επίσης σε ηλεκτροπληξία μπορεί να συμβούν εγκαύματα μέχρι 3ου βαθμού στις πύλες εισόδου και εξόδου του ρεύματος, δηλαδή συνήθως στα χέρια και στα πόδια. Εξετάστε μόνοι σας το παιδί σας σε αυτά τα σημεία, και απευθυνθείτε σε ιατρό, εφόσον παρατηρήσετε κάτι ύποπτο, ακόμα κι αν είναι πολύ μικρό.
Εγχειρίδιο πρώτης βοήθειας για σούπερ μπαμπάδες
Παρακάτω θα σας αναφέρουμε και κάποια πρακτικά tips για να αντιμετωπίσετε τα εγκαύματα στο σπίτι. Ιδανικά, για κάθε έγκαυμα 2ου βαθμού και πάνω θα πρέπει να γίνεται εκτίμηση και θεραπεία από εξειδικευμένο πλαστικό χειρουργό, με εμπειρία στα εγκαύματα, διότι η αρχική διάγνωση και αντιμετώπιση του εγκαύματος παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην τελική του έκβαση. Έγκαυμα 2ου βαθμού είναι αυτό που εμφανίζει φουσκάλες, ενώ 3ου βαθμού συνήθως εμφανίζει απανθράκωση του δέρματος ή βαρύτερες βλάβες.
– Άμεση αντίδραση: Αμέσως μετά το έγκαυμα, βάλτε το παιδί σας κάτω από δροσερό τρεχούμενο νερό. Ιδανικά η θερμοκρασία του νερού πρέπει να είναι 17° C, διότι το παγωμένο νερό μπορεί να προκαλέσει κρυοπαγήματα, ενώ το κρύο νερό υποθερμία, διότι το έγκαυμα διαταράσσει την ομοιόσταση του δέρματος
– Όχι οδοντόκρεμες, κρεμμύδια ή άλλες κρέμες: Εάν δείτε έγκαυμα με φουσκάλες, απλά τοποθετήστε αποστειρωμένες γάζες εάν υπάρχουν ή μια καθαρή πετσέτα, μέχρι να μεταφέρετε το παιδί σας στον κατάλληλο ιατρό.
– Φουσκάλες: Μη τις ανοίγετε, μη τις τρυπάτε και μην αφήσετε κανέναν να τις τρυπήσει, ακόμα κι αν είναι ιατρός. Κάτω από τις φουσκάλες υπάρχει υγρό το οποίο είναι στείρο, δηλαδή χωρίς μικρόβια. Κάθε απόπειρα για αδειάσουμε το υγρό μπορεί να γίνει εστία μικροβίων με πολύ άσχημα επακόλουθα.
– Σωστή αντιμετώπιση: Επειδή υπάρχει αρκετά μεγάλη άγνοια όσον αφορά την ορθή αντιμετώπιση των εγκαυμάτων, ακόμα και ανάμεσα σε ιατρούς, δίνουμε μερικές γενικές γραμμές αντιμετώπισης ιατρικής φύσης:
• Οι φουσκάλες πρέπει να αφαιρούνται, για να μπορεί να γίνει σωστή εκτίμηση του εγκαύματος και προκειμένου να μειωθούν οι ουλές. Η αφαίρεση πρέπει να γίνεται πάντα σε αποστειρωμένες συνθήκες
• Σε μικρά παιδιά, η καλύτερη αντιμετώπιση γίνεται με Biobrane ή εναλλακτικά με ειδικά επιθέματα σιλικόνης, που μειώνουν τον πόνο και βοηθούν στην καλύτερη επούλωση. Οτιδήποτε άλλο είναι πεπαλαιωμένο και όχι τόσο αποτελεσματικό.
• Είναι προτιμότερο να γίνει σωστή παρακολούθηση και αντιμετώπιση από την αρχή και όχι σε δεύτερο χρόνο, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνει χειρουργική αντιμετώπιση σε πρώιμο στάδιο. Είναι πολύ προτιμότερο από το να χρειαστεί να γίνουν διορθωτικές επεμβάσεις σε εγκαυματικές επιφάνειες που έχουν ήδη επουλωθεί και έχουν άσχημες ή μη λειτουργικές ουλές.
• Μη συμβουλεύεστε τον οποιοδήποτε. Σε καμία περίπτωση τον φαρμακοποιό σας. Τα εγκαύματα είναι μια σοβαρή υπόθεση και χρίζουν ιατρικής φροντίδας, και μάλιστα από ιατρούς με εξειδίκευση στο αντικείμενο, συνήθως πλαστικούς χειρουργούς. Για παιδικές ασθένειες και παθολογικά θέματα πηγαίνετε στον παιδίατρο. Για εγκαύματα στα παιδιά απευθυνθείτε σε παιδοχειρουργό ή πλαστικό χειρουργό, διότι το έγκαυμα είναι τραυματισμός που χρειάζεται πολλές φορές χειρουργική αντιμετώπιση. Σε κάθε περίπτωση επιλέξτε κάποιον με εμπειρία.
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και αποφοίτησε από το Αμερικάνικο κολλέγιο Ανατόλια. Σπούδασε στην ιατρική σχολή Θεσσαλονίκης και στη συνέχεια εργάστηκε από το 2005 μέχρι το 2014 ως πλαστικός χειρουργός στη Γερμανία, όπου αφού ολοκλήρωσε την ειδικότητά του, εργάστηκε για 2 χρόνια ως υποδιευθυντής σε κλινική πλαστικής χειρουργικής. Από το 2013 διατηρεί ιατρείο πλαστικής χειρουργικής στη Θεσσαλονίκη και εξειδικεύεται στην πλαστική χειρουργική, την αισθητική χειρουργική και τη μικροχειρουργική. Είναι σούπερ μπαμπάς από το 2013.
