Όπως δείχνουν οι έρευνες και η βιβλιογραφία, ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της αυτοκτονίας είναι η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της κατάθλιψης ή άλλων ψυχιατρικών διαταραχών που μπορεί να οδηγήσουν σε μία απόπειρα .
Ένα άτομο που σκέφτεται την αυτοκτονία σίγουρα νιώθει πάρα πολύ άσχημα . Το γεγονός όμως ότι ζει ακόμα, δείχνει ίσως ότι κάπου μέσα του δεν είναι σίγουρος /η πως θέλει να τερματίσει τη ζωή του. Συνήθως αυτήν την αβεβαιότητα, ο αυτοκτονικός τη νιώθει σε φάση μεγάλης απόγνωσης . Μέσα του όμως υπάρχει ένα κομμάτι που θέλει να ζήσει και σε αυτό το κομμάτι μπορούμε να εστιάσουμε.
Η αυτοκτονία δεν είναι ιδεολογική επιλογή κάποιου:
Συμβαίνει όταν ο πόνος βιώνεται ως μεγαλύτερος απ’ ότι μπορεί να αντέξει και να χειριστεί το άτομο σε μια δεδομένη φάση της ζωής του. Κατά συνέπεια, αυτό το άτομο που σκέφτεται την αυτοκτονία δεν είναι «ελαττωματικό» ή «τρελό». Τέτοιοι χαρακτηρισμοί, όχι μόνο δεν ονοματίζουν και δεν διευκρινίζουν τίποτα για τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται το αυτοκτονικό άτομο, αλλά την επιδεινώνουν μάλιστα, καθώς αυξάνουν τις ενοχές του και το περιθωριοποιούν. Επίσης, οι αυτοκτονικές σκέψεις δεν αποτελούν απόδειξη πως το άτομο το οποίο τις κάνει, θέλει να πεθάνει πραγματικά. Περισσότερο αποτελούν φαντασιώσεις ικανοποίησης καθώς δεν υπάρχει η απόλυτη πίστη ότι το άτομο θα καταλήξει συνολικά στο θάνατο. Ένα μέρος του θα επιβιώσει. Το δύσκολο όμως μέρος αυτής της κατάστασης , είναι ότι αυτή η ικανοποίηση έρχεται μέσα από αυτές τις φαντασιώσεις αυτοεπιθετικότητας και αυτοκαταστροφής .
Mε πιο απλά λόγια, θα λέγαμε ότι το άτομο καταφεύγει σε αυτές τις φαντασιώσεις που κινδυνεύουν να γίνουν πράξη, όταν έχουν συσσωρευτεί πάνω του αρκετά βάρη και δεν αντέχει άλλο, νιώθοντας πως θα καταρρεύσει.
Δε θα μπορούσαμε να υποτιμήσουμε τους λόγους για τους οποίους νιώθει κάποιος πως θέλει να αυτοκτονήσει. Γ’ αυτό το άτομο οι λόγοι αυτοί είναι σοβαροί και πολύ σημαντικοί, ακόμα κι αν σε εμάς φαίνονται κάτι λιγότερο. Άλλωστε, για κάθε άνθρωπο διαφοροποιείται το τι είναι σοβαρό, «βαρύ», άσχημο και δύσκολο να αντιμετωπιστεί ψυχικά, καθώς και τα επίπεδα αντοχής στον πόνο. Για το λόγο αυτό, οι σκέψεις για αυτοκτονία δεν είναι απαραίτητα καλές ή κακές. Είναι όμως ενδεικτικές πως η συγκεκριμένη περίοδος χαρακτηρίζεται από έλλειψη ισορροπίας ανάμεσα στα επίπεδα του πόνου και την ενέργεια του να αντιμετωπίσει κανείς τον πόνο αυτό.
Έτσι, ο τρόπος για να αντιμετωπιστούν τα αυτοκτονικά συναισθήματα και οι σκέψεις αυτές, είναι ο ακόλουθος : είτε να βρεθεί ένας τρόπος να μειωθεί ο πόνος είτε /και να βρεθεί ένας τρόπος να αυξηθεί η ενέργεια με την οποία θα αντιμετωπιστεί αυτός ο πόνος .Και τα δύο βέβαια είναι δυνατό να συμβούν. Απαιτείται ωστόσο αρκετή δουλειά, καθώς το μέσο γι’ αυτά τα επιτεύγματα είναι ο ψυχισμός του ίδιου του ανθρώπου που υποφέρει και που τη δεδομένη στιγμή είναι τόσο ευάλωτος.
Κάποιες φορές, όσο κι αν υπάρχει καλή πρόθεση στην προσπάθειά μας να βοηθήσουμε κάποιον άνθρωπο με αυτοκτονικά συναισθήματα και σκέψεις, μπορεί να πούμε ή να κάνουμε κάποια απερίσκεπτα πράγματα τα οποία μπορεί να πληγώσουν και να θυμώσουν αυτόν τον άνθρωπο και να τον ωθήσουν να αντιδράσει πιο άσχημα.
Αυτό μπορεί να συμβεί καθώς οι ιδέες αυτοκτονίας κάποιου ατόμου, κυρίως ενός κοντινού μας ανθρώπου, συνήθως μας ξενίζουν, μας φοβίζουν και μας κάνουν να νιώθουμε μπερδεμένοι και πως δεν ξέρουμε πώς να χειριστούμε την κατάσταση. Ίσως μάλιστα αυτή η κατάσταση να μας φαίνεται ακατανόητη ώστε να μην μπορούμε να την αποδώσουμε κάπου, να προκαλεί και σε εμάς συναισθήματα ντροπής και να θέλουμε να την κρατήσουμε κρυφή από τον κοινωνικό μας περίγυρο. Έτσι, προσπαθούμε να την αντιμετωπίσουμε μόνοι μας, στα πλαίσια του στενού οικογενειακού κύκλου, χωρίς όμως να γνωρίζουμε το πώς.
Είναι σημαντικό λοιπόν, σε τέτοιες περιπτώσεις, να ζητάει κανείς βοήθεια από τους ειδικούς ψυχικής υγείας, οι οποίοι θα στηρίξουν και το πρόσωπο που έχει άμεσα το πρόβλημα τη δεδομένη στιγμή αλλά και όσους αποτελούν τον κοντινό του περίγυρο και επιθυμούν να το βοηθήσουν.
Πολλές φορές, το άτομο που έχει τα αυτοκτονικά συναισθήματα, θα προσπαθήσει να λύσει μόνο του το πρόβλημά του, ώστε να μη γίνει βάρος στον περίγυρό του. Ωστόσο, αυτή του η προσπάθεια θα τον κουράσει και θα πιεστεί περισσότερο. Είναι πολύ σημαντικό σε αυτή την τόσο δύσκολη φάση για εκείνο, να μη νιώσει μόνο αλλά να ενθαρρυνθεί ώστε να μιλήσει με κάποιον ειδικό της ψυχικής υγείας και να δεχθεί τη βοήθεια που έχει να του προσφέρει. Μία σειρά επαφών με τον ειδικό, θα βοηθήσει το αυτοκτονικό άτομο να νιώσει ανακούφιση καθώς, όχι μόνο θα μοιραστεί το βάρος του, αλλά θα αφήσει ένα μεγάλο κομμάτι αυτού του βάρους, σε κάποιον τον οποίο εμπιστεύεται ότι μπορεί να το κρατήσει. κίνηση αυτή, θα βοηθήσει τον άνθρωπο αυτό να καταλάβει πως οι τρόποι με τους οποίους αντιμετωπίζει κανείς τον πόνο, μπορούν να γίνουν πιο ισχυροί απ’ τον ίδιο τον πόνο και έτσι να ανακτηθεί προοδευτικά και πάλι η ισορροπία στη ζωή του.
