Η σεξουαλικότητα κατά τη βρεφική και πρώτη παιδική ηλικία

Η ανάπτυξη της ανθρώπινης σεξουαλικότητας και η ανάγκη ικανοποίησης των σεξουαλικών ενορμήσεων ξεκινά πολύ νωρίς στη ζωή. Φαίνεται πως πρόκειται για έμφυτες ανάγκες που βρίσκουν τον τρόπο να εκφραστούν από τη γέννηση ακόμη. Εξάλλου, σχετίζονται με την ευχαρίστηση που προκαλεί η ικανοποίησή τους, τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχικό επίπεδο.

γράφει η Φωτεινή Φερενίδου, MD, Msc, FECSM

Βασικές ερωτογόνες ζώνες στον άνθρωπο είναι η στοματική, η πρωκτική και οι γεννητικές, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλες ή ότι αυτές μπορούν ηλικιακά να καθοριστούν με ακρίβεια στο κάθε παιδί. Σίγουρα στην αρχή της ζωής η κύρια ικανοποίηση για το βρέφος λαμβάνεται από τη στοματική ζώνη (με τον θηλασμό, το τάισμα, το πιπίλισμα). Κατά τα 2.5-3 έτη, με την ανάπτυξη της ικανότητας ελέγχου των σφιγκτήρων, το παιδί μεταβαίνει σε μια περίοδο «πρώτης συναλλαγής» με το περιβάλλον, λαμβάνοντας χαρά και επιβράβευση για την δεξιότητά του αυτή. Στη συνέχεια, και γύρω στα 4 έτη, η παιδική σεξουαλικότητα οργανώνεται και εκδηλώνεται στις γεννητικές ζώνες, καθώς το παιδί έχει βιώσει σαφώς την ευχαρίστηση που του προκαλούν ορισμένα ερεθίσματα.

Πρακτικά όμως, τα ευχάριστα συναισθήματα από τα γεννητικά όργανα ξεκινούν ήδη από τη βρεφική ηλικία, με το μωράκι να απολαμβάνει την μητρική φροντίδα της γεννητικής περιοχής. Στα αγόρια παρατηρούνται συχνά στύσεις του πέους (οι οποίες ήδη υπάρχουν από την ενδομήτρια ζωή, καθώς είναι απαραίτητες για την αιμάτωσή του), και μπορεί να είναι αποτέλεσμα ευχαρίστησης ή και αντανακλαστικές. Ειδικά όμως κατά το δεύτερο έτος της ζωής και καθώς το παιδί αρχίζει να παρατηρεί και να ανακαλύπτει το σώμα του (περνώντας με ενθουσιασμό αρκετή ώρα στον καθρέπτη), μπορεί συχνά να περιεργάζεται τα γεννητικά του όργανα προκαλώντας σεξουαλική διέγερση.

Πολλοί γονείς συχνά ανησυχούν παρατηρώντας την ανάπτυξη της σεξουαλικότητας στην πρώιμη αυτή ηλικία. Παρόλα αυτά, η εξερεύνηση και ανακάλυψη του σώματος και του εαυτού με τρόπους αυτοικανοποίησής του, είναι απαραίτητα στάδια της ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης. Η προσπάθεια ελέγχου και καταστολής του με τιμωρία ή απειλές, μπορεί να έχει αρνητικά αποτελέσματα για την ανάπτυξη της σεξουαλικότητας στην ενήλικη ζωή. Το παιδί χρειάζεται χώρο και χρόνο για να ανακαλύψει το σώμα του, έχοντας πάντα στο μυαλό μας ότι οι αυτοερωτικές ενασχολήσεις δεν πρέπει να φτάνουν σε ακραία όρια όσον αφορά την ένταση και τη συχνότητα.

Όταν ο παιδικός αυνανισμός γίνεται τακτικός θα πρέπει να το διερευνήσουμε περισσότερο, καθώς συχνά τα παιδιά αυτά προσπαθούν να γεμίσουν τα συναισθηματικά τους κενά, αναπληρώνοντας την ελλιπή τους με τον έξω κόσμο, με την αυτοϊκανοποίηση. Χωρίς να είναι πάντα λόγος ανησυχίας, η συμβουλή του παιδιάτρου σ’αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να είναι καθησυχαστική και κατευθυντήρια.

Η Φωτεινή Φερενίδου είναι επιστημονική συνεργάτης του Κέντρου Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας.
Περισσότερες πληροφορίες για θέματα που σας απασχολούν στον ιστότοπο του Ινστιτούτου Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων www.imop.gr