Το άσθμα είναι μια σοβαρή και συχνή ασθένεια που εμφανίζεται στο ¼ των παιδιών του γενικού πληθυσμού. Προδιαθεσιακοί παράγοντες έχουν κατηγορηθεί για την εμφάνιση της κρίσης άσθματος (οργανική ανεπάρκεια). Η κρίση εμφανίζεται ως αποτέλεσμα της απόφραξης των βρόγχων, οι οποίοι κατακλύζονται από βλέννη. Πρόκειται για μια υπεραντιδραστικότητα των βρόγχων, δηλαδή για μια προδιάθεση των πνευμόνων να αντιδρούν υπερβολικά σε μέτρια ή ασθενή ερεθίσματα.
Το άσθμα μπορεί να οφείλεται σε εξωτερική ή εσωτερική αλλεργία. Πρόκειται για λοιμώξεις (π.χ. πνευμονία) που προκαλούν συμφόρηση με αποτέλεσμα η περιοχή να γεμίζει από το έκκριμα. Η τοξικότητα καταστρέφει μόνιμα ή προσωρινά τα κύτταρα και για αυτό και ο οργανισμός εκκρίνει μια βλέννη για να τα προστατέψει. Το άσθμα είναι πιθανό να οδηγήσει και σε θάνατο. Η θεραπεία συνίσταται στην χορήγηση κορτιζόνης, αν και η υπερβολική δόση της μπορεί να επιφέρει σοβαρά προβλήματα (συχνά η κορτιζόνη αναστέλλει το ύψος των παιδιών).Ψυχολογικές συνέπειες
Το ασθματικό παιδί νιώθει:
• Άγχος υποτροπής
• Άγχος θανάτου κατά την κρίση
• Αίσθημα μειονεξίας (ή αναπηρίας)
Κατά τη διάρκεια της κρίσης, το παιδί αισθάνεται ασφυξία. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι φορές, που το παιδί εκμεταλλεύεται δευτερογενή οφέλη (μιμείται την κρίση, υπερβάλει στις αντιδράσεις) προκειμένου να εκβιάσει συναισθηματικές καταστάσεις, προκαλώντας έτσι το ενδιαφέρον των άλλων, υπερεκτιμώντας το πρόβλημα και παρουσιάζοντας το άσθμα σαν πλεονέκτημα.
Συχνά οι γονείς:
• ντρέπονται για την κατάσταση που βιώνει το παιδί
•αισθάνονται περιορισμένοι (φαντασιακός περιορισμός που συνίσταται στον σχεδιασμό της καθημερινότητας)
• διακατέχονται από μόνιμη ανησυχία
• γίνονται υπερπροστατευτικοί
• σε περιπτώσεις κληρονομικής προδιάθεσης νοιώθουν ενοχές και ανικανότητα
Η καθημερινότητα προγραμματίζεται βάση του συμπτώματος, το οικογενειακό σύστημα κουράζεται και έχει λανθάνουσα επιθετικότητα προς το παιδί. Το παιδί νιώθει απορριπτέο, αποτυχημένο και αδύναμο, ενώ οι γονείς αισθάνονται μειονεκτικά και τρέφουν λανθάνον μίσος και πιθανή ασυνείδητη ευχή θανάτου του παιδιού. Η αντίληψη του άσθματος ποικίλει ανάλογα με την φύση και την ψυχική δομή των γονέων.
Η προσωπικότητα του ασθματικού παιδιού
Η κρίση άσθματος φέρνει συνήθως συγκρούσεις σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο. Τα ασθματικά παιδιά:
- πιστεύουν ότι διαφέρουν από τους συνομήλικούς τους, με αποτέλεσμα να νιώθουν μειονεκτικά
- δημιουργούν πολύ εύκολα κοινωνικές σχέσεις αλλά αυτή η κοινωνικότητα είναι ρηχή και συχνά απορρίπτουν και ακυρώνουν εύκολα τους άλλους
- είναι ασταθείς και αδύναμοι για να αποκτήσουν σταθερές φιλίες
- διακατέχονται από διαρκές άγχος θανάτου
- έχουν υψηλό ρίσκο να παρουσιάσουν κατάθλιψη στην ενήλικη ζωή
- συχνά υπεραναπληρώνουν, και προσπαθούν να κάνουν πολλά πράγματα για να διακριθούν. Ο
Proust, γάλλος λογοτέχνης και ο Morabi, ιταλός συγγραφέας υπήρξαν ασθματικοί.
Το άρθρο γράφει η Αρετή Τσινού ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ – tsinou.gr
