Ο ρόλος και οι απαιτήσεις για το σύγχρονο πατέρα

Πώς είναι τελικά ο superdad; Tον γνωρίζετε; Τι σχέση έχετε μαζί του; Πότε εμφανίζεται και ποιες είναι οι υποχρεώσεις του; Είναι τελικά ο παντοδύναμος, τέλειος πατέρας που για όλα έχει μια απάντηση και μια λύση;

γράφει η Ειρήνη Κιλέτση, Ψυχολόγος / Ψυχοθεραπεύτρια Gestalt

Πόσες προσδοκίες, απαιτήσεις απ’ τον ίδιο μας τον εαυτό, γι’ αυτή τη δύσκολη αποστολή του να είσαι πατέρας! «Να είμαι ο καλύτερος μπαμπάς του κόσμου, να κάνω τα πάντα για το παιδί μου, να μη μου ξεφύγει τίποτα! Να είναι το παιδί μου χαρούμενο κι ευτυχισμένο, να τα έχει όλα, να μ’ εμπιστεύεται και να με θαυμάζει, να μη φοβάται τίποτα όταν με νοιώθει δίπλα του, να μην το απογοητεύσω, να μην απογοητεύσω τη γυναίκα μου…την οικογένειά μου, να μπορώ να σταθώ σε όλα βράχος ακλόνητος».

Εντάξει και τώρα μήπως να μπει ένα στοπ, γιατί είναι πολλά όλα αυτά; Από πού έρχονται αυτές οι σκέψεις και κατακλύζουν το μυαλό και την ψυχή σου; Μήπως ήρθε η ώρα της αλήθειας; Είναι αλήθεια πως σήμερα που αλλάζει ριζικά ο ρόλος του άντρα στην κοινωνία και την οικογένεια, ο πατέρας δεν είναι μόνο αυτό που γνώριζαν καλά οι δικοί μας πατεράδες να κάνουν, να παρέχουν δηλαδή την οικονομική στήριξη στην οικογένεια και να θέτουν κάποια όρια και κανόνες με ευθύνη την τήρησή τους. Ο σύγχρονος πατέρας είναι πολύ περισσότερο εμπλεκόμενος στην ανατροφή και διαπαιδαγώγηση των παιδιών του μέσα από μια πιο ενεργή και διευρυμένη συμμετοχή στην καθημερινότητα της οικογένειας.  Πολλές φορές απ’ τη βρεφική κιόλας ηλικία του παιδιού αναλαμβάνει κάποια κομμάτια φροντίδας του ή συμμετέχει σ’ αυτά όπως το να κάνει μπάνιο στο μωρό, το να το νανουρίσει ή και να το αλλάξει. Αυτή η διαδικασία, που καλό είναι να υποστηρίζεται κι από τη μαμά, βοηθά στο να εδραιωθεί η σχέση του πατέρα με το παιδί.

Όταν ασχολείσαι με το παιδί σου φροντίζοντάς το, κρατώντας το αγκαλιά είναι σα να φροντίζεις κι ένα κομμάτι του εαυτού σου. Έτσι, έρχονται στην επιφάνεια πρωτόγνωρα και έντονα συναισθήματα που συντελούν στο δέσιμο και την ενίσχυση της αγάπης που αναπτύσσεται μεταξύ σας και την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη του μωρού. Το μωρό μαθαίνει να αναγνωρίζει στο πρόσωπο του πατέρα ακόμη έναν σημαντικό «άλλο» στη ζωή του κι ο πατέρας μαθαίνει να «ακούει» πιο αποτελεσματικά το μωρό και τις ανάγκες του απ’ ότι πριν. Και φυσικά αυτή η σχέση κι η φροντίδα δε σταματά εδώ.

Σ’ όλη την ανάπτυξη κι εξέλιξη του παιδιού ο ρόλος του πατέρα είναι πολύτιμος. Η πατρική λειτουργία είναι αυτή που προσφέρει την αίσθηση ασφάλειας και σταθερότητας, είναι αυτή που διδάσκει τα όρια και τους κανόνες. Ο πατέρας είναι αυτός που συνήθως θα παίξει με τα παιδιά προωθώντας τη δράση και την εξερεύνηση, το σωματικό παιχνίδι και τον αθλητισμό. Είναι αυτός που θα γίνει παιδί με το παιδί του και θα το χαρούν με την καρδιά τους, τόσο τ’ αγόρια όσο και τα κορίτσια. Στ’ αγόρια η παρουσία του και η ενεργή συμμετοχή του βοηθά στην ομαλή ανάπτυξη της σεξουαλικής τους ταυτότητας, στην ανακάλυψη του ανδρισμού τους μέσα απ’ το πρότυπο του πατέρα, στα κορίτσια τονώνεται η αυτοπεποίθησή τους μέσα από τη σχέση που υπάρχει και νοιώθουν αποδεκτές και αξιαγάπητες.

Τα πρότυπα που περνούν στα παιδιά και συντελούν στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους έχουν να κάνουν και με τη σχέση του ζευγαριού που αυτά βιώνουν καθημερινά. Κι εδώ μου έρχεται στο μυαλό κάτι που διάβασα κάποτε: ότι «το καλύτερο δώρο που μπορεί να κάνει ένας πατέρας στα παιδιά του είναι να αγαπάει τη μητέρα τους». Οπότε καταλαβαίνεις superdad ότι έχεις πολύ δουλειά!

Ε, τι έγινε; Άρχισες να αναρωτιέσαι για το αν τα καταφέρνεις; Αν μπορείς τελικά να ανταποκριθείς στον τίτλο του σούπερ ήρωα; Η αλήθεια λοιπόν είναι πως ο superdad δεν είναι ο δυνατός, απόλυτα αποτελεσματικός και υπεράνθρωπος πατέρας που έχει τη μαγική λύση για όλα παντού και πάντα. Δεν είναι ο ατρόμητος ήρωας που όλοι περιμένουν να τα καταφέρνει όλα τέλεια. Ο superdad είναι ένας άνθρωπος κι αυτός, με τις ελλείψεις και τις αδυναμίες του, με πράγματα που γνωρίζει και μπορεί να κάνει και πράγματα που δεν μπορεί. Με λάθη στο ενεργητικό του και συμπεριφορές που ξέρει πως καλύτερα να μην υπήρχαν σα πρότυπο στα παιδιά του. Με υποχρεώσεις επαγγελματικές που κάποιες φορές στερούν την παρουσία του από την οικογένεια. Είναι ένας άνθρωπος που μπορεί να βρίσκεται και σε ευάλωτη θέση για διάφορους λόγους χωρίς αυτό να είναι ντροπή. Είναι ανθρώπινο, φτάνει να αναγνωρίζονται τα συναισθήματα αυτά και να αντιμετωπίζονται τόσο σε ατομικό επίπεδο όσο και μέσα στην οικογένεια με τον κατάλληλο τρόπο. Το να είσαι αληθινός κι αυθεντικός είναι πολύ ανακουφιστικό και βάζει τα πράγματα στις σωστές, ρεαλιστικές τους διαστάσεις. Αυτό που αποκομίζει σ’ όλα τα επίπεδα ένα παιδί από έναν τέτοιο μπαμπά είναι μια αίσθηση ισορροπίας, αρμονίας και εμπιστοσύνης. Μαθαίνει ν’ αποδέχεται και το ίδιο τις ευάλωτες πλευρές του, ν’ αναγνωρίζει τα συναισθήματά του και να αναπτύσσει έναν αληθινό, αυθεντικό εαυτό χωρίς να φοβάται ή να ντρέπεται για τις «λιγότερο» καλές πλευρές του. Έτσι δεν έχει την ανάγκη να κρύβεται και να λέει ψέματα προκειμένου να γίνεται αποδεκτό και να μην τιμωρείται.

Ο πατέρας που δεν το κάνει αυτό, και στην προσπάθειά του να είναι ένας σούπερ ήρωας, αφήνει μόνο τις ικανότητές του να φαίνονται, αποκρύπτοντας τις αδυναμίες του. Γίνεται έτσι πολλές φορές ένας αυστηρός κριτής τονίζοντας τις αδυναμίες των άλλων. Ο «μπαμπούλας» του σπιτιού δηλαδή, με αποτέλεσμα τα παιδιά να τον φοβούνται και να συμμορφώνονται σ’ αυτόν ή ν’ αντιδρούν, να απομακρύνονται από έναν τέτοιο πατέρα, παρά να τον εμπιστεύονται και να μπορούν να ζητούν βοήθεια και στήριξη. Κι ενώ κάποιος θα μπορούσε να αντιτείνει την άποψη ότι ένας πατέρας που παραδέχεται τις αδυναμίες του χάνει την εμπιστοσύνη και το θαυμασμό των παιδιών του, τελικά αυτός ο πατέρας χτίζει τη σχέση αλήθειας και εμπιστοσύνης με τα παιδιά του, θέτει ρεαλιστικές προσδοκίες στη σχέση τους και καταφέρνει τελικά να μετουσιώσει τις «αδυναμίες» του σε «δύναμη».

Μήπως αυτόν το superdad αναζητούμε;