Συνήθως όταν επικοινωνούμε με τα παιδία χρησιμοποιούμε έναν από τους εξής 12 τρόπους:
1. Διατάζουμε, δίνουμε εντολές.
Εδώ λέμε στο παιδί μέσω μια εντολής ποια συμπεριφορά να ακολουθήσει.
Π.χ «δεν με ενδιαφέρει τι λένε οι άλλοι οι γονείς, εσύ πρέπει να κάνεις τα μαθήματα σου».
2. Προειδοποιούμε, απειλούμε.
Λέμε στο παιδί τις συνέπειες που θα ακολουθήσουν εάν κάνει κάτι συγκεκριμένο.
Π.χ. «εάν τολμήσεις να παραβείς τις εντολές μου τότε θα το μετανιώσεις».
3. Προσπαθούμε να τα πείσουμε για κάτι, ηθικολογούμε, κάνουμε κήρυγμα
Λέμε στο παιδί τι πρέπει να κάνει.
Π.χ. «δεν θα έπρεπε να συμπεριφέρεσαι έτσι»
4. Συμβουλεύουμε, βρίσκουμε λύσεις, κάνουμε προτάσεις.
Εδώ είμαστε εμείς που δίνουμε λύσεις στο πρόβλημα του παιδιού.
Π.χ. «καλά θα έκανες να μιλήσεις στον φίλο σου το Νίκο».
5. Διδάσκουμε, δίνουμε λογικά επιχειρήματα.
Κατευθύνουμε τα παιδιά χρησιμοποιώντας λογικά επιχειρήματα, πληροφορίες ή προσπαθώντας να επηρεάσουμε μέσω της δικής μας γνώμης.
Π.χ. «εάν ακολουθήσεις την επιθυμία σου να γίνεις δασκάλα θα κάνεις 10 χρόνια να διοριστείς ».
6. Κριτικάρουμε, κατηγορούμε.
Όταν κάνουμε μια αρνητική αξιολόγηση του παιδιού.
Π.χ. «δεν σκέπτεσαι λογικά».
7. Επαινούμε, συμφωνούμε.
Σε αυτή την περίπτωση κάνουμε μια θετική αξιολόγηση του παιδιού.
Π.χ. «βρίσκω ότι είσαι πολύ καλή».
8. Βρίζουμε, γελοιοποιούμε, τα κάνουμε να ντρέπονται.
Εδώ δίνουμε στο παιδί την αίσθηση ότι είναι ανόητο ή το κάνουμε να ντρέπεται.
Π.χ «συμπεριφέρεσαι σαν άγριο ζώο» «καλά κύριε εξυπνάκια»
9. Εξηγούμε, αναλύουμε.
Λέμε στο παιδί ποία κίνητρα θεωρούμε ότι έχει.
Π.χ. «στην πραγματικότητα δεν το πιστεύεις ούτε εσύ ο ίδιος»
10. Παρηγορούμε, ηρεμούμε, υποστηρίζουμε.
Προσπαθούμε να κάνουμε το παιδί να νιώσει καλύτερα, να του «αλλάξουμε» την αίσθηση που έχει ή να το πείσουμε ότι δεν νιώθει αυτό που νιώθει.
Π.χ. « αύριο θα σκέπτεσαι διαφορετικά γιαυτο που σε στενοχώρησε σήμερα».
11. Ερευνούμε, ρωτάμε, ανακρίνουμε.
Εδώ ψάχνουμε λόγους, κίνητρα η αιτίες που θα μας βοηθήσουν να βρούμε λύση στο πρόβλημα του παιδιού.
Π.χ. «τι σκοπεύεις να κάνεις εάν δεν σπουδάσεις;»
12. Αποστασιοποιούμαστε, αλλάζουμε θέμα.
Προσπαθούμε να απομακρύνουμε το παιδί από τα πρόβλημα, παραμερίζουμε το πρόβλημα ή κάνουμε σαν να μην είναι επίπονο το όποιο πρόβλημα του παιδιού.
Π.χ. «έλα ας πούμε κάτι ευχάριστο» ή «μην το σκέπτεσαι άλλο».
Τι εμπεριέχουν όλοι αυτοί οι τρόποι επικοινωνίας;
Υπάρχει ένα κοινό χαρακτηριστικό σε όλους αυτούς τους τρόπους επικοινωνίας: δεν μεταφέρουμε απλά ένα μήνυμα στο παιδί, αλλά εκφράζουμε ταυτόχρονα και την άποψη μας για το παιδί.
Πάμε να δούμε ένα συγκεκριμένο παράδειγμα:
Έτσι λέγοντας: «θα σου πρότεινα να συμπεριφέρεσαι καλύτερα στην Μαρία και τότε είμαι σίγουρη πως θα είναι πιο πρόθυμη να παίξει μαζί σου».
Το παιδί μπορεί να «ακούσει» τα μηνύματα:
– «δεν αποδέχεσαι αυτό που νιώθω γιαυτό θέλεις να αλλάξω ».
– «δεν πιστεύεις ότι θα καταφέρω να λύσω αυτό το πρόβλημα μόνη μου».
– «θεωρείς ότι φταίω εγώ».
– «σκέπτεσαι ότι κάνω κάτι κακό ή κάτι λάθος».
Ποιός είναι όμως ο «σωστός» τρόπος επικοινωνίας;
Παρατηρώντας τον εαυτό μας και τον τρόπο που επικοινωνούμε με το παιδί μας:
Ας σκεφτούμε, ποια είναι πρόθεση μας, τι θέλουμε να πούμε στο παιδί μας και βέβαια ας λάβουμε υπόψη τι μπορεί να λέμε ενώ δεν θέλουμε χωρίς να μας είναι καν συνειδητό.