Επιλόχειος κατάθλιψη: Όλοι έχουμε ακούσει για τις μητέρες που υποφέρουν από επιλόχεια κατάθλιψη, αλλά μάλλον δεν γνωρίζουμε ότι και ο πατέρας μπορεί να υποφέρει από επιλόχεια κατάθλιψη.
Οι ειδικοί ερευνούν το φαινόμενο αυτό που συμβαίνει όλο και πιο συχνά, ενώ οι άνδρες δεν θέλουν να το παραδεχτούν και να μιλήσουν γι’ αυτό.
Πατέρας ενός αγοριού που τώρα είναι 4 ετών διηγείται ότι ποτέ δεν περίμενε να αισθανθεί τέτοια ανικανότητα και απελπισία μετά τη γέννηση του παιδιού του.
«Ενθουσιάστηκα όταν έμαθα ότι η γυναίκα μου ήταν έγκυος. Πήγαμε μαζί σε όλες τις επισκέψεις στο γιατρό της. Ήθελα να συμμετέχω στα πάντα. Αλλά μία εβδομάδα αφότου γυρίσαμε με το μωράκι μας σπίτι, έσπασα. Αυτή που θα έπρεπε να είναι η πιο ευτυχισμένη περίοδος της ζωής μου, μετατράπηκε σε ένα εφιάλτη».
Τι περίμενα;
Ήξερα πολύ καλά τι να περιμένω, αλλά τρομοκρατήθηκα από τις αλλαγές στη ρουτίνα μου. Δεν μπορούσα πλέον να βλέπω τηλεόραση, να κάθομαι στον υπολοιστή ή να ξεκουράζομαι όταν ήθελα. Κι έτσι, ενώ ήξερα ότι κάπως έτσι θα είναι η αρχή της κοινής μας ζωής με το μωρό, αισθάνθηκα παγιδευμένος και έμενα στη δουλειά περισσότερη ώρα γιατί δεν ήθελα να γυρίσω σπίτι, νιώθοντας όμως ένοχος γι’ αυτό.
Προσπαθούσα να συμμετέχω σε όλα, αλλά αισθανόμουν σαν ρομπότ. Μερικές φορές ήθελα να κλάψω, και ειλικρινά δεν πίστευα ότι τα πράγματα θα καλυτερεύσουν».
Το γεγονός ότι γνωρίζουμε πολύ καλά για την επιλόχεια κατάθλιψη της μητέρας, αλλά δεν ξέρουμε κάτι για τον πατέρα, οφείλεται στο ότι οι άνδρες δεν θέλουν να μιλήσουν γι’ αυτό.
Και η κακή αυτή ψυχολογική κατάσταση μπορεί να επηρεάσει όχι μόνο τον νέο πατέρα αλλά και το γάμο του ακόμη και το παιδί του.
Έρευνα στο περιοδικό της Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης διαπίστωσε ότι ένα 10% των ανδρών σε όλο τον κόσμο έδειξε σημάδια κατάθλιψης, (πατρική κατάθλιψη) από το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης της συζύγου τους μέχρι έξι μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού.
Ο αριθμός αυξήθηκε στο 26% στη διάρκεια των τριών με έξι μηνών μετά τη γέννηση.
Το γεγονός ότι τόσοι πολλοί μελλοντικοί ή νέοι μπαμπάδες παθαίνουν κατάθλιψη είναι πολύ σημαντικό για τη δημόσια υγεία, έτσι οι γιατροί και οι πάροχοι ψυχικής υγείας δηλώνουν ποια είναι τα αίτια, τα συμπτώματα και η θεραπεία.
Σιωπηλή θλίψη.
Ένας από τους καλύτερους προγνωστικούς δείκτες του κινδύνου ενός άνδρα για κατάθλιψη είναι το κατά πόσον η γυναίκα έχει και εκείνη κατάθλιψη.
Αν και οι δύο γονείς υποφέρουν από κατάθλιψη, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφικές συνέπειες για τη σχέση τους και ιδιαίτερα για τα παιδιά τους.
Η κοινωνία μας πιστεύει ότι ο άνδρας είναι δυνατός και στωικός. Έ
τσι όταν ο νέος πατέρας αρχίζει να αισθάνεται ανήσυχος, κενός και χωρίς έλεγχο, δεν το καταλαβαίνει και σίγουρα δεν ζητά βοήθεια.
Ενώ οι γυναίκες αντίθετα έχουν μεγαλύτερη κοινωνική στήριξη και κόσμο για να μοιραστούν τις ιστορίες τους και τις ανησυχίες τους.
«Όσο και αν αγαπώ τον γιο μου, η ζωή μου ήταν κόλαση τους πρώτους μήνες» λέει νέος πατέρας. «Αυτό που με τρομοκρατούσε ήταν οι τρελές σκέψεις που μου ερχόταν στο μυαλό στις 4 η ώρα τα ξημερόματα. Τι θα γινόταν αν τον άφηνα να κλαίει και εγώ γύριζα στο κρεβάτι μου; Όταν καθόμουν αγκαλιά με το μωρό μου στο σκοτεινό δωμάτιο, ήταν σαν να ήμουν το μοναδικό ξύπνιο άτομο στον κόσμο και το μόνο που σκεφτόμουν ήταν Θεέ μου ελπίζω να τελειώσει γρήγορα γιατί τώρα είναι απαίσιο».
Η συμβατική «σοφία» υποστηρίζει ότι η επιλόχεια κατάθλιψη της μητέρας οφείλεται κυρίως στις ορμονικές διακυμάνσεις, έτσι οι άνδρες δεν μπορούν να πάσχουν από αυτού του είδους την κατάθλιψη επειδή δεν μένουν έγκυος και δεν γεννούν.
Οι μελέτες υποστηρίζουν
Ωστόσο μελέτες έχουν δείξει ότι και οι ορμόνες του άνδρα αλλάζουν επίσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό, για λόγους που είναι ακόμη άγνωστοι.
Τα επίπεδα της τεστοστερόνης πέφτουν, τα οιστρογόνα η προλακτίνη και η κορτιζόλη ανεβαίνουν.
Οι βιολόγοι πιστεύουν ότι η διακύμανση των ορμονών στον άνδρα είναι ο τρόπος της φύσης για να διασφαλίσει ότι ο πατέρας δένεται με το μωρό του.
Όμως άλλοι επιστήμονες πιστεύουν ότι η κατάθλιψη αυτή, ξεδιπλώνεται ως αποτέλεσμα μιας πολύπλοκης αλληλεπίδρασης παραγόντων.
Ο γονέας που αντιμετωπίζει τις συναισθηματικές και κοινωνικές αλλαγές που φέρνει ένα μωρό, είναι σε κίνδυνο για κατάθλιψη. Το ίδιο συμβαίνει και στους θετούς γονείς.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η κατάθλιψη είναι τώρα πιο διαδεδομένη σε μεγαλύτερο βαθμό, επειδή η γενιά αυτή των πατέρων αισθάνεται την ίδια ψυχολογική, κοινωνική και οικονομική πίεση που έχουν βιώσει από καιρό οι μητέρες. 80% των ανθρώπων που έχασαν τη δουλειά τους λόγω της οικονομικής κρίσης είναι άνδρες.
Οι οποίοι έμειναν σπίτι να φροντίζουν τα παιδιά ενώ η γυναίκα τους εργάζεται. Έχουν λοιπόν πολύ άγχος, λίγο ύπνο και πολύ κούραση. Όλα αυτά οδηγούν στην κατάθλιψη.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το ποσοστό της κατάθλιψης στους άνδρες ανεβαίνει απότομα στη διάρκεια των τριών έως έξι μηνών μετά τη γέννηση του μωρού. Είναι συνήθως η χρονική στιγμή που η γυναίκα γυρίζει στη δουλειά της.
Αποκαλυπτικά σημάδια.
Η κατάθλιψη στους άνδρες είναι διαφορετική από αυτή των γυναικών.
Μερικοί έχουν κλασικά σημάδια λύπης, άλλοι γίνονται ευερέθιστοι, ταραγμένοι και θυμωμένοι.
Μπορεί να έχουν δυσκολία στην αναπνοή ή αίσθημα παλμών της καρδιάς. Μπορεί να αισθάνονται άχρηστοι, χάνουν το ενδιαφέρον τους για το σεξ ή για κάθε άλλη δραστηριότητα που τους έδινε χαρά.
Ακόμη μπορεί να αρχίσουν κάποιες κακές συνήθειες, όπως κατάχρηση αλκοόλ, ναρκωτικά, τυχερά παιχνίδια ή εξωσυζυγικές σχέσεις. Όπως επίσης να προτιμούν να εργάζονται πολλές ώρες, γιατί είναι ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσουν το άγχος τους.
Οι γυναίκες που ρωτήθηκαν για την κατάθλιψη του άνδρα τους, απάντησαν όλες ότι το πρώτο πράγμα που παρατήρησαν ήταν η αλλαγή στην προσωπικότητα του συζύγου τους. Έχασαν την αίσθηση του χιούμορ, τον ύπνο τους και την όρεξη για φαγητό. Επίσης δεν ήθελαν πλέον τους φίλους τους. Κλείστηκαν στον εαυτό τους.
Ο συνδυασμός της παροχής συμβουλών, η φαρμακευτική αγωγή και μία υποστηρικτική ομάδα από την οικογένεια και τους φίλους, θα βοηθήσει σημαντικά κάθε νέο πατέρα.
Πως θα καταλάβετε αν ο σύντροφός σας έχει κατάθλιψη.
Προσέξτε για τα παρακάτω συμπτώματα:
- Μήπως είναι αχαρακτήριστα ευερέθιστος ή ταραγμένος;
- Απομακρύνεται από εσάς και το μωρό;
- Έχει αρχίσει να παίζει τυχερά παιχνίδια, να πίνει, να παίρνει ναρκωτικά ή να συμμετέχει σε απερίσκεπτες δραστηριότητες;
- Είναι λυπημένος, φοβισμένος ή δεν ενδιαφέρεται πλέον για όλα αυτά τα πράγματα που αγαπούσε;
- Μήπως λέει ότι αισθάνεται άχρηστος ή έχει σκέψεις αυτοκτονίας;
- Μήπως μένει πλέον ως αργά το βράδυ στη δουλειά του;
- Μήπως πάσχετε και εσείς από επιλόχεια κατάθλιψη;
Στρατηγικές αντιμετώπισης.
Μιλήστε γι’ αυτό.
Είναι ένα οικογενειακό πρόβλημα.
«Εάν μπορώ να δώσω μία συμβουλή στους άνδρες, είναι να ανοίξουν και να επικοινωνήσουν με τη γυναίκα τους» δηλώνει ειδικός σύμβουλος. «Το να μοιραστείς τα αισθήματά σου δεν θα πει ότι παραπονιέσαι ή γκρινιάζεις. Σημαίνει ότι μπορείς να αναγνωρίσεις ότι υπάρχει ένα πρόβλημα δεν θέλεις να είσαι έτσι και έχεις ανάγκη να είστε μία ομάδα σε αυτό το καινούργιο ταξίδι της ζωής σας».
Φροντίστε τον εαυτό σας.
Γυμναστείτε, τρώτε καλά και υγιεινά, η γιόγκα, ο διαλογισμός, ο βελονισμός, οτιδήποτε μπορεί να μειώσει το άγχος θα σας κάνει καλό.
Σκεφτείτε να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια.
Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει συνεδρίες, αντικαταθλιπτικά ή αγχολυτικά φάρμακα για λίγους μήνες.
Συμβουλευτείτε τον παθολόγο σας για να σας παραπέμψει σε ένα φορέα παροχής ψυχικής υγείας με εμπειρία σε θέματα των ανδρών.
